Çamaşır makinelerinde, çamaşırları ve diğer ev tekstili ürünlerini en iyi şekilde yıkamayı sağlayan birçok program mevcut oluyor. Programların yanı sıra yıkamada kullanılan deterjan vb. ürünler de yıkamanın etkililiğinde önem kazanıyor. Peki makinelerde bulunan programların ve yıkamada kullanılan ürünlerin doğru kullanımı çamaşırları nasıl etkiler? Hangi kir, ne şekilde, etkili bir biçimde çamaşırlardan çıkar? Doğru çamaşır yıkama nasıl yapılır?
Çamaşır temizliğinde, performansı arttırmak ve bunu yaparken çamaşırların yapısını bozmamak için dikkat edilmesi gereken birçok nokta oluyor. İşte çamaşırları ve diğer ev tekstili ürünlerini doğru yıkamanın püf noktaları… Bu yazımızda hangi kir için doğru çamaşır yıkama nasıl yapılır anlatmaya çalışacağız.
Çamaşırların Doğru Şekilde Ayrılması
Çamaşırları yıkamadan önce renk ve kumaş türüne göre ayırmak önem taşıyor. Çamaşırları beyaz, siyah ve renkli olarak ayırmak renk kaybı yaşamanın önüne geçiyor. Aynı veya benzer renkleri birlikte yıkamak, renk bulaşmasının veya renklerin atmasının engellenmesini sağlıyor. Yeni giysilere, özellikle de güçlü renklere sahip olanlara dikkat etmek gerekiyor. Yeni çamaşırları çamaşır makinesine ilk kez koymadan önce, diğer çamaşırların lekelenmesini önlemek için lavaboda kısa bir elde yıkama yaparak test etmek sorun yaşamanın önüne geçiyor.
Dokuya göre sıralama özellikle ince kumaşları yıkarken önemli oluyor. Örneğin dantel, ipek veya gerçek yünleri birbirinden ayırmak gerekiyor. Çünkü bu tip hassas giysileri, normal giysilere göre daha düşük sıcaklıklarda ve daha düşük sıkmada yıkamak gerekiyor. Narin iç çamaşırlarının da yıkanırken diğer kısımlara sıkışmaması için çamaşır torbası içerisinde yıkanması gerekiyor.
Çamaşır Makinesi Programları ve Programların Doğru Kullanımı
Çamaşır makinelerinde, giysileri en iyi şekilde yıkamaya yardımcı olacak pek çok program bulunuyor. Temel yıkama programlarının yanı sıra farklı sıcaklıklar, sıkma hızları ve ek ayarlara sahip birçok programı olan çamaşır makineleri, doğru kullanımla kullanıcılarına hijyen ve temizlik sağlıyor. Çeşitli yıkama programlarına sahip çamaşır makineleri, kullanıcısına zaman kazandırıp zahmetten kurtarırken kumaşların zarar görmesinin önüne geçiyor. Örneğin, ipek gibi yumuşak ve narin kumaşlar kolayca yırtılıp hassas bakım gerektirirken kirli çamaşırlar temizlenmek için çok daha fazla durulama gerektiriyor.
Pamuklular
Çamaşır makinelerinde en sık kullanılan program, pamuklu programı oluyor. Bu yıkama programı, hassas olmayan ve çamaşırlarda en çok bulunan kumaş türlerinden pamuklu giysiler için kullanılıyor. Pamuklu programda çamaşırlar yüksek derecelerde yıkanarak detaylı ve hijyenik bir şekilde temizleniyor.
En sık kullanılan ve en çok tercih edilen programlardan biri olan pamuklu yıkama programı, renkli çamaşırlar ve çoğu kumaş türü için uygun oluyor. Genellikle bir pamuklu programı 40 derecede veya 60 derecede çalışıyor ve çamaşırları içeride döndürerek derinlemesine bir temizlik sağlıyor. Pamuk son derece dayanıklı bir malzeme olduğu için 40 derecenin üzerindeki bir sıcaklıkta yıkandığında çekmesi veya şeklinin bozulması olası olmuyor. Benzer şekilde, pamuklu giysiler renklerini koruyor, bu nedenle renklerin akıp daha hafif çamaşırları bozma riski çok az oluyor.
Sentetikler
Birçok çamaşır makinesinde sentetik giysilere özel program bulunuyor. Pamuklular genellikle daha sıcakken, sentetikler daha düşük sıcaklıklarda, 40°C veya altında çalışıyor ve daha az sıkma yapılıyor. Sentetikler programı, polyester ve viskozdan yapılmış giysiler gibi daha hassas yıkama gerektiren pamuklu olmayan giysiler için kullanılıyor.
Sentetik kumaşlar, yıkanmaya %100 pamuklu veya yünlü giysilerden çok daha farklı tepki veriyor. Sentetikler yün veya pamuk ile çeşitli oranlarda karıştırılma eğilimindeyken, farklı sentetik malzeme türleri yıkandıklarında benzer şekilde reaksiyona girme eğiliminde oluyor.
Sentetik malzemeli giysiler kısmen plastik bazlı olma eğiliminde oluyor ve bu nedenle lifler hasar görebileceği, hatta eriyebileceği için yüksek sıcaklıklarda yıkamaya uygun olmuyor. Bu nedenle, çamaşır makinesinde yer alan sentetik programı, daha düşük sıcaklıklar kullanıyor ve giysileri çok fazla döndürmüyor. Böylece döngü sırasında kıyafetlerin kazara hasar görmesi önleniyor.
Yünlüler ve Hassaslar
Bu yıkama programları genellikle düşük sıcaklıkta çalışıyor. İpek ve yün gibi hassas kumaşları, sentetik programlara benzer bir şekilde zarar görmekten korumak için daha az tambur dönüşü uygulanıyor.
Yün ve ipek gibi hassas giysileriniz varsa, bu programı kullanmak yararlı oluyor. Ancak, bazı kıyafetlerin sadece kuru temizlemeye ihtiyaç duyması nedeniyle; kıyafetleri makineye atmadan önce etiketlerini kontrol etmek gerekiyor.
Yeni makinelerde ise bu programlar ayrı seçenekler olarak sunuluyor. Yünlüler programı, kış mevsiminde sıklıkla kullanılıyor. Yünlü çamaşırların çekmesini ve küçülmesini önlemek için bu programda, çamaşırlar soğuk suyla yıkanıyor. Yünlü çamaşırların sıcak su kullanılmaması nedeniyle iyice temizlenebilmesi için ise çamaşırlar, yıkama suyunda bir süre bekletiliyor. Hassaslar programı ise, ipek gibi narin kumaşların zarar görmemesi için tercih ediliyor. Yanlış yıkmayla hassas kıyafetler, ilk yıkamada bozulabiliyor. Eski tip makinelerde bu programlar bulunmadığından, narin kıyafetler elde yıkanmak zorundaydı. Ancak yeni çamaşır makineleri sayesinde bu programla hassas çamaşırlar, sorunsuz bir şekilde makinede yıkanabiliyor.
Hızlı Yıkama
Hızlı yıkama programları birçok çamaşır makinesinde popüler bir seçenek olarak öne çıkıyor. Tahmin edilebileceği gibi, bu program çamaşırları normal bir programa göre daha kısa sürede yıkamaya olanak tanıyor. Bazıları için bu süre 15 dakika kadar kısa olabiliyor. Bu nedenle, ertesi sabaha kirli okul üniforması gibi bir şeyi çabucak yıkayabilmek için kolaylık sağlıyor. Bazı makinelerde birden fazla hızlı yıkama seçeneği de bulunuyor. Ancak, en hızlı yıkamanın tek seferde yalnızca 1,5 kg çamaşır yıkamayı sağlayabileceğini unutmamak gerekiyor; bu, iki kot pantolona eşdeğer oluyor. Bazı çamaşır makinelerinde ise tamburu doldurmaya imkân tanıyan tam yük özellikli hızlı yıkama seçeneği de bulunuyor ancak bu program genellikle yalnızca hafif kirli çamaşırlar için kullanılabiliyor.
Hızlı yıkamaya bir noktada ise dikkat etmek gerekiyor. Pek çok makinede popüler bir seçenek olmasına karşın bu program kapsamlı bir temizlik yapmıyor. Ağır leke çıkarma işlemleri için başka programları tercih etmek gerekiyor. Ancak dar zamanlar ve acil ihtiyaç durumları için kullanıcısına oldukça fayda sağlıyor.
Hijyen / Anti-Alerjen
Araştırmalar, bakteri, virüs ve alerjenleri temizlemek için pamukluların 60 derecede yıkanmasının yeterli olmayacağını gösteriyor. Hijyen/Alerjen döngüleri genellikle daha yüksek bir sıcaklıkta çalışıyor veya makinede buhar işlevi varsa bir buhar ayarı kullanılıyor. Bu özellik, kıyafetlerdeki bakteri ve mikropların hayatta kalmasını zor hale getiriyor. Ayrıca program, evcil hayvan kılı gibi alerjenleri temizlemek için kumaşı gevşetiyor.
Ekonomi
Adından da anlaşılacağı gibi, bu program kullanıcısının enerji tasarrufu sağlamasına imkân tanıyor. Enerji ve deterjan kullanımı en aza indiriliyor. Bu programda ayrıca daha az tambur dönüşü uygulanıyor. Diğer programlara kıyasla daha az su kullanımı sağlanıyor. Tüm bu yönleriyle ekonomi programı, diğer programlara kıyasla en ekonomik yıkamayı yapıyor.
Spor
Bu program, genellikle spor giyim ürünlerinin yapıldığı mikro fiber malzemelere zarar vermemek için daha düşük bir sıcaklıkta daha uzun yıkama yapmayı sağlıyor. Daha uzun yıkama, giysilerden ter lekelerini ve vücut kokularını çıkarmak için gerekli oluyor. Bazı makinelerde de ayrıca spor ayakkabıları yıkamak için bir program bulunuyor.
Bu yıkama programı, yıkanması gereken çok sayıda spor giysisi olan atletik ve sportif kişiler için ideal oluyor. Son yıllarda spor salonuna gitmenin daha popüler bir aktivite haline gelmesiyle program, spor kıyafetlerini yıkamak için iyi bir seçenek olma özelliğini taşıyor.
Tambur Bakımı / Makine Temizleme
Bu program, çamaşırların yerine makinenin içinin temizliğini sağlıyor. Bu programın kullanımıyla makine içerisinde biriken ve tıkanan kirlerin temizlenmesi sağlanıyor ve böylelikle makinenin ömrü uzatılıyor. Yılda en az dört kere makine temizliği yapmak gerekiyor. Böylelikle makine içindeki tıkanmalar giderilirken çamaşırlar daha hijyenik oluyor, kötü koku gideriliyor ve makinenin performansı arttırılıyor. Çamaşır makinesi temizleyicisi kullanarak düzenli makine temizliği yapmak önem taşıyor. Program, en yüksek sıcaklıkta (90 derece) çalışarak iyi bir temizlik yapmayı sağlıyor.
Sıkma
Bazen yeni yıkanmış çamaşırların fazladan sıkılması gerekebiliyor. Bunun nedeni, giysilerin istenenden daha fazla su tutmuş olması ve bu da kurumasının daha uzun süreceği anlamına gelmesi oluyor. Bazı makineler, programları arasında sıkma seçeneğini bulunduruyor. İstenilen kuruluğun elde edilebilmesi için ekstra sıkma seçeneği kullanılabiliyor.
Elde Yıkama
Elde yıkama programı, genellikle 40 derece veya altındaki düşük sıcaklıkları kullanıyor. Çamaşırlarda daha az sıkma kullanarak giysilerin tambura takılma veya yırtılma olasılığını azaltıyor. Bir giysinin elde yıkama gerektirip gerektirmediğinden emin olunmadığı durumlarda etiketi kontrol etmek gerekiyor. Elde yıkama için ibare bulunan giysileri bu programla yıkayabilmek rahatlıkla mümkün oluyor.
Kurutma Özelliği
Bazı çamaşır makineleri ayrıca kurutma makinesi alma gerekliliğini ortadan kaldırarak kurutma özelliği ile bir araya geliyor. Çamaşır asma derdi kurutucu özelliği ile ortadan kalkıyor. Ayrıca bir kurutma makinesi almak yer kısıtlılığı nedeniyle zor hale gelirken kurutmalı çamaşır makinesi almak yer tasarrufu yapmaya imkan sağlıyor. Kurutma özelliği sayesinde, bazı çamaşırlarda ütü yapmaya bile gerek duyulmuyor.
Çamaşır Yıkamada Su Sıcaklığı
Tüm çamaşır makinelerinde, çamaşırları daha sıcak suda ya da daha soğuk suda yıkayabilmek için sıcaklık ayarları oluyor. Sıcaklık ayarları 20 dereceden 90 dereceye kadar değişebiliyor. Bazı çamaşır makinelerinde sıcaklık için doğrudan 30 derece, 40 derece, 60 derece gibi seçenekler sunulurken; bazı çamaşır makinelerinde ise sıcaklık ayarları 60 derece pamuklular veya 30 derece sentetikler gibi program seçenekleriyle birleştiriliyor.
Sıcaklık programları, çamaşırların yıkandığı suyun sıcaklığını değiştirmenize olanak tanıyor. Daha sert lekeleri çıkarmak için daha yüksek sıcaklıklar gerekirken faturaları azaltmak için daha düşük sıcaklıklar gerekiyor. Sıcaklığı düşürmenin bir başka nedeni de çamaşır yıkamayı daha çevre dostu hale getirmek oluyor. Giysileri 20 derecede yıkamak, maliyeti %66’ya kadar azaltabiliyor. Buna karşın 20 derecenin, 40 dereceye göre daha az leke çıkarma ve daha az temizleme olasılığı bulunuyor.
Deterjan Kullanımı
Deterjan seçerken göz önünde bulundurmak gereken birkaç nokta bulunuyor. Hemen hemen her yıkama şekli ve kumaş tipi için ayrı bir deterjan olabiliyor.
Renkli çamaşırları yıkamak genellikle beyaz veya koyu renkli çamaşırları yıkamaktan daha kolay oluyor. Pamuklu ve sentetikler için renkli deterjanlar kullanılabilirken daha hassas kumaşlar için yünlü ve hafif deterjanlar kullanmak gerekiyor Toz deterjanlar özellikle beyaz renkler için uygun oluyor. Çünkü bunlar genellikle ağartıcı içeriyor ve uzun ömürlü, beyaz bir renge katkıda bulunuyor. Deterjan içindeki çamaşır suyu sağlık açısından risk oluşturmuyor ancak çevre için zararlı oluyor.
Çamaşırlar çok kirliyse ve belli lekeler varsa, çamaşırları çamaşır makinesine koymadan önce lekeleri elden geçirmek gerekiyor. Yağ lekelerini çıkarmanın en iyi yolu, biraz yağ çözücü bulaşık deterjanı kullanmak oluyor. Ürünü yıkamadan kısa bir süre önce leke bölgesine uygulamak ve birkaç dakika bekletmek, ardından durulamadan normal şekilde çamaşır makinesine koymak gerekiyor.
Deterjan miktarı için doğrudan deterjan paketinin üzerinde tavsiye edilenleri okumak ve deterjan miktarını çamaşırların yoğunluğuna göre belirlemek gerekiyor.
Yumuşatıcı Kullanımı
Yumuşatıcı kullanmak, kumaşları yumuşak ve kırışıksız tutmanın etkili bir yolu oluyor. Aynı zamanda, giysilerin aşınma ve yıpranmaya karşı korunmasını sağlarken lifler arasındaki sürtünmeyi azaltmaya yardımcı oluyor. Giysilerin, giyilmediği uzun sürelerde iyi bir şekilde korunmasını sağlıyor. Ayrıca, çamaşırlara koku katmanın kolay bir yolu oluyor. Yumuşatıcıda koku seçimi, tamamen kullanıcıların tercihlerine bağlı oluyor. Yumuşatıcının etkililiği kalitesine ve türüne göre değişiyor.
Yumuşatıcı kullanımı genellikle iyi bir fikir olsa da yumuşatıcı kullanılmaması gereken birkaç kumaş türü bulunuyor. Spor kıyafetlerinde kullanılan kumaşlar nem emici özelliğe sahip oluyor. Terin daha hızlı kurumasına yardımcı olmak ve terin doymasını önlemek için dış katmana hızla taşıyor. Yumuşatıcı kullanımıyla ise kumaşın gözenekleri tıkanabiliyor ve kumaşın fitilleme özellikleri bozulabiliyor.
Kumaş yumuşatıcının suya dayanıklı malzemelerin etkinliğini azalttığı ve özellikle mikrofiber veya havlu kumaştan yapılmış havluların emiciliğini azalttığı da biliniyor. Yumuşatıcı kullanımı ile birkaç yıkamadan sonra havluların kurumadığı fark edilebiliyor. Bu yüzden havlu yıkarken yumuşatıcı kullanmamak gerekiyor.
Çok Kirli Çamaşırlar İçin Öneriler
Başarılı leke çıkarmanın anahtarı hızlı hareket etmek oluyor. Lekeler oluşur oluşmaz giysiyi soğuk suyla durulamak veya ıslatmak, leke çıkarıcı uygulamak ve sonrasında çamaşır makinesine atmak gerekiyor. Leke hala duruyorsa, giysiyi asla kurutucuya koymamak önemli. Leke çıkarıcı kullanıp tekrar yıkamak gerekiyor. Her leke türü için doğru leke çıkarma tekniğini kullanıldığından emin olunmalı.
Leke çıkarırken hızlı olmak önemli. Ancak bazı lekeleri çıkarmak için lekenin kurumasını beklemek gerekiyor. Örneğin çamur lekesinde, çamurun kurumadan çıkarılmaya çalışılması lekenin kumaşa yerleşmesine ve derinleşmesine sebep oluyor. Çok kirli çamaşırları ise lekeye göre makineye atmadan önce nemlendirmek, çamaşırların temizlenmesini ve lekelerin gitmesini kolaylaştırıyor.
Kullanılan tüm leke çıkarma ürünlerinde talimatları izlemek gerekiyor. Ürünler bu şekilde tasarlandığı için lekeli giysilerde yönergelere uymak önemli oluyor. Leke çıkarma yöntemini uygularken, herhangi bir hasar olmadığından emin olmak için gizli bir dikişte veya göze çarpmayan başka bir noktada test etmek mantıklı oluyor. Farklı leke çıkarıcı ürünlerde bulunabilecek farklı kimyasalların karıştırılması ise giysilerde kötü kokulara ve sonuçlara neden olabiliyor. Leke çıkarma ürünleri kullandıktan sonra işlem görmüş kıyafetleri iyice yıkamayı unutmamak gerekiyor. Bu sayede hem ürün kalıntısının hem de leke kalıntısının temizlenmesi sağlanıyor.
Beyazlar griye veya sarıya dönmeye başladığında, nedeni çok düşük su sıcaklıkları kullanmak olabiliyor. Çamaşır makinesini aşırı doldurmak ve çok kirli çamaşırlar biriktirmek, çamaşırların üzerinde kir birikmesine ve matlaşmasına sebep olabilir. Çamaşırların karışması nedeniyle renklenme oluşumu olduğu durumlarda, çamaşırları eski haline getirebilmek için uzun yıkama programlarını kullanmak gerekiyor. Yıkamayı yaparken ise iyi bir deterjan kullanmak sonuç elde etmeyi sağlıyor. Özellikle beyaz çamaşırlara geçen renkleri çıkarabilmek bu yöntemle kolay hale geliyor. Beyazları 60 derecede yıkamak dezenfekte etmeyi ve temizlemeyi kolaylaştırıyor. Renkli çamaşırlarda ise 30 ya da 40 derecelerin tercih edilmesi gerekiyor. Yüksek dereceler renk karışmasına sebebiyet verebiliyor. Siyah kıyafetleri yıkamada siyahlara özel deterjan kullanmak önemli oluyor. Siyahlara özel deterjanlar renk kaybının ve solmasının önüne geçiyor. Özellikle baskılı ürünleri ve kotları, ters çevirerek yıkamak gerekiyor. Böylece baskı silinmesi ve renk kaybı yaşanması durumu gerçekleşmiyor. Giysilerin solmaları, yıpranmış görünmelerine neden olabiliyor. Koyu renkli çamaşırları yıkamadan önce ters çevirerek kumaş yüzeylerinde aşınma ve yıpranma önlenebilir.
Yukarıda hangi kir için doğru çamaşır yıkama nasıl yapılır detaylı olarak anlatmaya çalıştık.
Siz de en iyi çamaşır makinelerini incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.
