Teknolojinin gelişmesiyle birlikte artık elektronik cihazlar hayatımızın her yerinde bulunuyor. Kullanım kolaylığı ve hayatımıza kattığı konfor sayesinde birçok işimizi daha hızlı ve yorulmadan yapabiliyor, bilgiye ulaşma ve iletişim kurma konularında çok rahat hareket edebiliyoruz. Bu cihazları kullanırken içerisindeki elektronik devrelerin nasıl çalıştığını çoğunlukla merak ediyoruz. Hatta bazen evimizdeki şimdi basit gelen ışığın bile nasıl yandığını araştırabiliyoruz. Aslında tüm bunlar basit bir elektrik devresiyle başlıyor. Kompleks bir elektronik cihazdan bir ampulün yanışına kadar hepsinin temeli basit elektrik devresine dayanıyor. Devre, elektrikli cihazlara güç sağlamak için elektronların aktığı kapalı bir yol olarak geçiyor. Basit bir elektrik devresinde öncelikle bir güç kaynağının bulunması gerekiyor. Bunun yanında kablolar ve bir direnç noktası bulunuyor. Basit elektrik devresini oluştururken güç kaynağı olarak pil kullanabiliyorsunuz, direnç noktası olarak da bir ampul yeterli oluyor. Devreyi kurduğunuzda, elektronlar pilden teller aracılığı ile ampule akıyor. Ampul, bu elektronlardan yeteri kadar almaya başladığında yanıyor. Düzgün bir elektrik devresi oluşturmak istiyorsanız birkaç adımda bunu kolayca yapabiliyorsunuz.
Basit Elektrik Devresi İçin Hangi Malzemelere İhtiyacınız Var?
Basit bir devre oluşturmak için öncelikle bir güç kaynağına ihtiyacınız oluyor. Bunu 9 Volt’luk bir pil ile sağlayabiliyorsunuz. Güç kaynağının ardından elektrik akımını iletebilmesi için iki adet yalıtılmış kablo gerekiyor. Bunların dışında bir de ampule ve duy da denilen ampul tutucusuna ihtiyacınız oluyor.
Ampulün yanabilmesi için yeterli akımı alabiliyor olması gerekiyor. Elektrik devresini pil ile kuracağınız için ampul seçerken 15 ya da 20 Volt civarında bir ampul bulmanız daha doğru sonuç veriyor. Daha büyük voltajdaki ampulleri 9 Volt’luk bir pille yakmanız çok gerçekçi durmuyor.
Ayrıca kabloları takma işlemini kolaylaştırmak için bir pil tutucu almanız fayda sağlıyor. Eğer pil tutucu bulamazsanız uçlarına kablonun daha kolay takılabildiği yassı ve biraz büyük pilleri tercih edebiliyorsunuz.
Pille Basit Bir Elektrik Devresi Nasıl Oluşturulur?
Malzemelerinizi hepsini hazırladıktan sonra elektrik devrenizi oluşturmaya başlayabiliyorsunuz. Bunun için öncelikle kabloların uçlarını soymanız gerekiyor. Bir pense ya da kablo sıyırıcıları kullanarak bunu kolayca yapabiliyorsunuz. Keskin yüzeyi kablonun üzerindeki plastik cepheye geçirip ucuna doğru sürüklemeniz yeterli oluyor. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli nokta içerisindeki bakır kabloyu koparmıyorsunuz. Ancak koptuğunda biraz daha gerisinden tekrar sıyırma işlemini yapabiliyorsunuz. Kablonun ucundan 2 ya da 2,5 cm açmanız kullanırken kolaylık sağlıyor.
Kabloları hazırladıktan sonra pillere bağlama kısmına sıra geliyor. Bu aşamada kullandığınız pile göre işlem yapıyorsunuz. Eğer birden fazla pil kullanmak istiyorsanız bir pil tutucuya yerleştirdikten sonra kabloları bu pil tutucunun üzerindeki yerine takıyorsunuz. Burada pilleri doğru yerleştirmeniz büyük önem taşıyor. Pilin artı ve eksi kutuplarını doğru yerleştirdikten sonra herhangi bir sorun yaşamıyorsunuz. Eğer bir tane pil kullanacaksanız kabloları bağlamanın en kolay yolu elektrik bandı kullanmak oluyor. Elektrik akımının iletilebilmesi için kablolardan birini pilin artı kutbuna, diğerini de eksik kutbuna bantlıyorsunuz. Böylece iki kutup arasında elektrik akışı gerçekleşebiliyor. Bu aşamada kabloları zıt kutuplara yerleştirmenin yanı sıra, kabloların ucunun pilin metal yüzeyle temas ettiğine emin olmanız gerekiyor. Kabloları bağlarken biraz dikkatli olmanız gerekiyor. Düşük ihtimal de olsa, kabloları pile taktıktan sonra çıplak tele dokunduğunuzda küçük bir elektrik şoku alma ihtimaliniz bulunuyor. 9 Volt’luk pille güç sağlandığı için alacağınız elektrikten çok fazla etkilenmiyorsunuz ancak yine de bunu engellemek için ampulü takana kadar sadece telin yalıtılmış kısmına dokunarak devrenizi tamamlayabiliyorsunuz. Ya da farklı bir alternatif olarak ampulü takıp devreyi tamamlayana kadar pilleri bağlamıyorsunuz. En son adımda pilleri bağlayarak elektrik devrenizi oluşturabiliyorsunuz.
Pilleri de bağladıktan sonra elektrik devrenizin son adımı olarak ampule bağlamak kalıyor. Bunun için ampul tutucunun yanlarındaki vidaları kullanıyorsunuz. Her iki telin açıkta kalan ucunu U şeklinde büküyorsunuz. Eğer diğer uçlarını pile bağladıysanız bunu yaparken pense gibi bir araç kullanmanız elektrik şokunu önlüyor. Ampul tutucunun yanlarında bulunan vidaları biraz gevşetiyorsunuz. U şeklinde büktüğünüz teli bu vidaların arasına yerleştirip tekrar vidaları sıkıyorsunuz. Burada vidanın telin metal kısmıyla temas haline olduğuna emin olmanız gerekiyor. Böylece elektrik akımının iletilmesi engellenmemiş oluyor.
Kabloları da bağladıktan sonra sıra ampulü duya takmaya geliyor. Ampulü duyun yuvasına yerleştirdikten sonra tam olarak oturana kadar sıkıyorsunuz. Devrenizi doğru bir şekilde bağladıysanız ampulün yerine oturduğunda yandığını görüyorsunuz. Eğer bu aşamada ampul yanmadıysa tellerin pilin ve vidaların metal kısımlarına tam olarak temas edip etmediğiniz kontrol etmeniz gerekiyor. Bunun dışında pile bağladığınız tellerin artı ve eksi kutupta olduğunu da kontrol ediyorsunuz.
Ampulü uzun süre yaktığınızda çabuk ısınabiliyor. Bu nedenle devreyi kapatmak için ampulü çıkarmak isterseniz dikkatli olmanız gerekiyor.
Elektrik Devresine Anahtar Nasıl Takılır?
Oluşturacağınız basit elektrik devresini bir anahtar yardımıyla kontrol ederek bir adım daha geliştirmek isteyebiliyorsunuz. Anahtarı devreye bağlamak için 2 yerine bu sefer 3 adet kabloya ihtiyacınız oluyor. Ayrıca bir de anahtar alıyorsunuz.
Basit elektrik devrenize anahtarı bağlamadan önce hazırlık aşaması normal elektrik devresi ile aynı oluyor. Burada anahtarı pil ile ampul arasına bağlamak için bir akım yönünü belirliyorsunuz. Bunun için öncelikle kablolardan birinin çıplak telini pilin bir ucuna bantlıyorsunuz. Aynı telin diğer ucunu ise U şeklinde büktükten sonra ampulün bir vidasını gevşeterek oraya takıp vidayı sıkıyorsunuz.
Şimdi sıra anahtarı elektrik devrenize dahil etmeye geliyor. Öncelikle ikinci kablonuzun yine tel kısmını pilin diğer metal kısmına bantlıyorsunuz. Diğer ucunu bu kez ampul yerine anahtara takıyorsunuz. Bunun için anahtarın iki ucunda vidalar yer alıyor. Bu vidaları gevşetiyorsunuz. Bir ucu pile bantlı olan kablonun diğer ucunu anahtarın gevşettiğiniz vidasından birine bağlıyorsunuz. Anahtarın tipine göre yine U şeklinde bükerek vidaya sıkıştırabiliyorsunuz.
Anahtarlı basit elektrik devresinin son aşamasında ise üçüncü kabloyu kullanıyorsunuz. Bu kablonun da iki ucundaki yalıtım plasitiğini sıyırıp telleri açığa çıkarıyorsunuz. Telin bir ucunu aynı şekilde anahtarın diğer ucundaki vidanın olduğu yere bağlarken, diğar ucunu ise ampulün ikinci vidasına takıyorsunuz. Bunları bağlarken her iki ucu da U şeklinde bükerek vidaları telin üzerine sıkıştırıyorsunuz. Tüm tellerin devre elemanlarının metal yüzeyleriyle temas halinde olduğundan emin olmanız gerekiyor.
Bütün bunları tamamladıktan sonra elektrik devrenizi test etme aşamasına geçiyorsunuz. Bunun için ampulü yuvasına takıp sonuna gelene kadar sıkıyorsunuz. Ardından anahtarı açma kapama tuşuna basıyorsunuz. Eğer devreyi herhangi bir sorun olmadan tamamladıysanız anahtarı açık konuma getirdiğinizde ampulün yandığını görüyorsunuz. Ampulü kapatmak için kapalı konuma getirmeniz yeterli oluyor.
Elektrik Devrenizde Sorun Varsa Nasıl Giderirsiniz?
Her ne kadar elektrik devrenizi oluştururken tüm adımları uyguladığınızı düşünseniz de bazen ampulün yanmadığını görebiliyorsunuz. Bunun birden fazla nedeni olabiliyor. Eğer böyle bir sorun yaşıyorsanız ilk kontrol etmeniz gereken nokta devrenin bağlantı noktaları oluyor. Devreyi tamamlayan tüm tellerin bağlantı noktalarındaki metallerle temas haline olduğuna emin oluyorsunuz. Bazen vidalar tam olarak sıkılmamış olabiliyor ya da telin yalıtım plastiği elektriğin geçişine engel olabiliyor.
Eğer elektrik devrenizdeki bağlantılarda sorun bulunmuyorsa ampulünüzü kontrol ediyorsunuz. Kullandığınız ampulün filamenti kırıldıysa ampulünüz yanmıyor. Halk arasında ampulün patlaması olarak da bilinen bu olay yaşandıysa ampulünüzü değiştirerek sorunu çözebiliyorsunuz. Tüm bunları kontrol ettiğiniz halde bir sorun bulunmuyorsa son olarak kullandığınız pillerin şarjlarını kontrol ediyorsunuz. Piller bitmişse ya da şarjları düşükse ampulü yakamıyor olabiliyor. Böyle bir durumda ise pilleri değiştirmeniz yeterli oluyor.
Yukarıda basit elektrik devresi nasıl yapılır anlatmaya çalıştık.
Siz de tüm teknolojik ihtiyaçlarınız için buraya tıklayabilirsiniz.
