Gelişen dijital teknoloji hayatımızın birçok noktasını etkiliyor. Günlük yaşantımızdan tükettiğimiz şeylere kadar birçok şey değişiyor. Bu konuda yaşanan değişimlerden biri de sanat eserlerinde oluyor. Üretilen sanat eserleri de teknolojik gelişmelere ayak uyduruyor. Formatları ve kaliteleri dijitale uygun hale getiriliyor. Bu durumun daha az yer kaplama ve üretim kolaylığı gibi avantajları oluyor olsa da, bazı dezavantajları da bulunuyor. Bunların başında da kalite geliyor. Müzik eserleri eskiden plaklarda çalınırken çok daha kaliteliyken, CD ya da dijital müzik çalarlar ile ses kalitesinde bazı kayıplar yaşanıyor. Her ne kadar çok belirgin kayıplar olmasa da, pikaplardaki ses kalitesi kendini belli edecek seviyede oluyor. Günümüzde müzik deneyimini üst seviyeye çıkarmak isteyenler tarafından pikaplar tekrar popüler hale getiriliyor. Sanatçılar hem dijital platformlarda eserlerini yayımlarken, albümlerini de plak olarak çıkarmaya başladılar. Son günlerde bu kadar popüler olmasından sonra pikapların nasıl kullanılacağı sorusu da gündeme geliyor. Çünkü birden fazla çeşidi bulunan pikapların kullanımı, dijital platformlar kadar kolay olmuyor. Bu konuda dikkat etmeniz birkaç küçük detay bulunuyor. Zaten eğer bir pikapların nasıl çalıştığı konusunu bilirseniz, kullanım konusuna da kolayca hakim olabiliyorsunuz. Peki pikap nasıl kullanılır, işte birkaç pratik ipucu:
Öncelikle Ne Tür Bir Plak Çalar Sahibisiniz?
Vinil plakları çalmak için kullanılan cihazlar birçok form ve boyutta olabiliyor. Temel bileşenleri çok benzer olsa da, bazı farklılıklar gösteriyor. Bu farklılıklara göre dört ana plak çalar çeşidi bulunuyor. Dahili hoparlörlü hepsi bir arada plak çalar, otomatik döner tablalar, manuel döner tablalar ve yarı otomatik döner tablalar olarak ayrılıyor. Tüm bu plak çalar çeşitlerinin birkaç ortak noktası bulunuyor:
Kaide
Plak çalarınızın tabanı temelde kaide olarak adlandırılıyor.
Tabla
Kaidenin üzerine oturan döner tabla bileşeni ya da bilinen adıyla plak çalarınız olarak geçiyor. Basitçe söylemek gerekirse, bu alan plağınızı döndüren kısımdır ve bu nedenle plak çalar ve pikap terimleri sıklıkla birbirinin yerine kullanılıyor.
Tone Arm
Tone arm, plağın dış kenarından merkeze doğru dönen kol olarak tanımlanabiliyor. Ucunda bulunan iğne, plağın üzerindeki oluğu izlemesiyle kaydın çalınmasını sağlıyor.
Dahili Hoparlörlü Pikap Nasıl Kullanılır?
Bu pikaplar, yeni başlayanlar için taşınabilir, hepsi bir arada üniteler olacak şekilde tasarlanıyor. Genellikle çanta tarzı modelleri yerleşik hoparlöre sahip oluyor ve kutusundan çıkartır çıkarmaz plakları çalmaya başlayabiliyorsunuz.
Dahili hoparlörlü pikapları ayrı bir alıcıya, amfiye ya da güçlü bir hoparlöre bağlamanıza gerek kalmıyor. Bu nedenle başlangıç için oldukça kullanışlı pikaplar olarak biliniyor. Ancak ses kalitesi, yerleşik hoparlör olduğu için çok tatmin edici olmayabiliyor. Eğer imkanınız bulunuyorsa, plak çalarınızı harici bir hoparlöre bağlayarak ses kalitesini önemli derecede artırabiliyorsunuz.
Gelişen teknolojiyle birlikte daha iyi ses kalitesi alabilmeniz için AUX girişine takabileceğiniz yuvası bulunan plak çalarlar ve hatta ev eğlence sisteminde kullanabilmeniz için Bluetooth bağlantısı bulunan pikaplar üretiliyor.
Bir Vinil Plak Adım Adım Nasıl Çalınır?
Aslında nasıl olduğunu bildiğinizde bir vinil plak çalmak oldukça kolay oluyor. Sadece bazı basit adımları takip etmeniz yetiyor.
1- Plağınızı Dikkatli Çıkartın
Plakların üzerinde bulunan oluklar ses kaydını içerdikleri için parmaklarınızla üzerine dokunmak onlara zarar veriyor. Bu nedenle plaklarınızı kenarlarından tutmanız ve oluklara dokunmamanız gerekiyor.
2- Plağı Yerleştirin
Plağınızı plakaya yerleştiriyorsunuz. Pikapın ortasında bulunan mil, plağın orta deliğinden geçiyor. Plağı yerleştirirken A ve B yüzüne dikkat ediyorsunuz. Her iki yüzü de kayıt içeren plaklar Long Play olarak adlandırılıyor.
3- Hızı Ayarlayın
Kaydınızı çalarken hızını da ayarlıyorsunuz. 12 inç’lik long play’lerin büyük çoğunluğu 33 1/3 RPM ve 7 inç’lik single’lar ise 45 RPM olarak çalınıyor. Ancak bu konuda bazı istisnalar da olabiliyor. Bu nedenle genellikle belirtilen hızı, plağın ortasındaki etiketten kontrol edebiliyorsunuz. Hız belirtilmemişse, single’lar için 45, long play’ler için 33 olarak kabul edebiliyorsunuz.
Çoğu pikapta, kaidenin üzerinde hızı ayarlamak için basit bir düğme bulunuyor.
4- İşaret Kolunu Kontrol Edin
Plakların sesini artırmak ve azaltmak için bir işaret kolu bulunuyor. Ses seviyesi için bu kolu kullanıyorsunuz.
5- Tone Arm’ı Konumlandırın
İşaret kolu yukarı konumdayken, tone arm’ı plağınızın kenarına doğru yavaşça getiriyorsunuz. Gözünüzü kullanarak, iğnenin ucunun diskin hemen içinde gezindiğinden emin oluyorsunuz. Diskin çok kenarından başlatmamanız gerekiyor. Aksi durumda dışarı doğru kayabiliyor.
6- Kolu İndirin
Artık kayıt dönmeye başladığında iğneyi indirmek için işaret kolunu kullanabiliyorsunuz. İğne ucu diske değdiğinde sesi yakalıyor ve plağınız çalmaya başlıyor.
Bir Plak Üzerindeki Parçalar Nasıl Atlanır?
Bir CD ya da dijital müzik çalarlarda olduğu gibi, pikaplarda şarkıyı atlama düğmesi bulunmuyor. Bu günümüzde sanki eksik bir özellik gibi görünüyor olsa da, müzik albümünü bir sanat formu olarak kabul ederek tamamını deneyimlemenin bir yolu olarak görünüyor.
Genel olarak, iğneyi plağın başlangıcına koyup baştan sonra çalmasına izin vermeniz en doğru hareket olarak görünüyor. Böylece iğneyi sürekli kaydın üzerinden kaldırıp tekrar indirerek potansiyel olarak zarar vermekten de kurtulmuş oluyoruz.
Ancak yine de istediğiniz bir parçayı daha fazla dinlemek istiyorsanız ya da sevmediğiniz bir parçayı atmak istiyorsanız manuel olarak işlem yapabiliyorsunuz.
Plağın yüzeyine yakından baktığınızda, yüzey boyunca bazı ince koyu bölümler fark ediyorsunuz. Bu boşluklar, parçalar arasındaki sessizlikten oluşuyor. İşaret kolunu yukarıda tutarak, iğneyi bu boşluklar üzerinde gezdirebiliyor ve Tone Arm’ı istediğiniz yerde alçaltabiliyorsunuz. Eğer başarılı bir şekilde işleri sıraya koyabilirseniz, kayıt istediğiniz noktadan çalmaya başlıyor.
Eğer plak çalarınızın işaret kolu bulunmuyorsa, kolu indirirken sabit bir elle tutamayacağınız için bunu denemeniz tavsiye edilmiyor.
Otomatik Plak Çalar Nasıl Kullanılır?
Otomatik pikaplar, birçok hepsi bir arada pikaptan ya da manuel pikaplardan farklı çalışıyor. Kullanım kolaylığı arayan müzikseverlere oldukça avantaj sağlıyor.
Bir düğmeye basarak, tam otomatik plak çalar, ses kolunu kaldırıyor ve iğneyi tam olarak plağın başlangıcına indiriyor. Aynı şekilde kaydın sonuna geldiğinde ise otomatik olarak tekrar kalkıyor ve başladığı yöne geri geliyor.
Bu sayede müzik dinlerken uyuyakalırsanız, iğne kaydın sonuna geldiğinde sonsuz bir döngüye girmemiş oluyor. Ayrıca iğnenin boşluğun içine de girmesini engellemiş oluyor.
Otomatik plak çalarlar, kullanım kolaylığı açısından pek çok avantaj sunuyor. Ancak gürültü ve parazit açısından bir dezavantajı bulunuyor. Otomatik plak çaların kaidesinde mekanik cihazlar barındırması gerektiğinden, tasarımı çok sağlam olmuyor. Titreşim sorunlarına yol açabiliyor.
Manuel Pikap Nasıl Kullanılır?
Tamamen manuel pikaplar, hepsi bir arada ve otomatik olanlara göre tipik olarak pazarın daha yüksek bölümünde bulunuyor. Bu pikaplarda sürücü koltuğunda siz oturuyorsunuz. Manuel pikapları oluşturan bileşenler diğerlerine göre çok daha yüksek kalitede oluyor.
Bazı manuel pikaplara, kaydın sonuna geldiğinde iğneyi otomatik kaldırma gibi yarı otomatik özellikler ekleniyor. Bunlar, üst düzey bir manuel plak çalara bazı kolay özellikler kazandırıyor. Otomatik ve hepsi bir arada pikapların bileşenleri genellikle değiştirilemiyor. Manuel pikaplar ise yükseltilebilir bileşenlerden oluşuyor. Hangi modele sahip olduğunuza bağlı olarak, tablasından tone arm’ına kadar her bileşenin yükseltilmesi ve değiştirilmesi mümkün oluyor.
Siz de en kaliteli pikapları incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.
