Önemli bir proje üzerinde çalışırken ya da yalnızca web sayfaları arasında gezinip sosyal ağlardaki gelişmelere bakarken kullandığınız bilgisayarın kasasından oldukça gürültülü sesler geldiğini duymuş olabilirsiniz. Maalesef bu, hemen her bilgisayar kullanıcısının sıklıkla karşılaştığı tatsız durumlardan biridir. Peki, bilgisayar kasasından böylesi gürültülerin çıkmasının nedenini öğrenmek ister misiniz? Eğer siz de “Bilgisayar kasası çok ses çıkarıyor,” diyenlerdenseniz, bu yazı tam size göre. Ayrıca dilerseniz, toplama bilgisayara dair tüm detayları öğrenmek için blog sayfasına göz atabilirsiniz.
Bilgisayar Kasasından Ses Gelmesi Herkesin Ortak Sorunu
Büyük kısmı elektronik parçalardan oluşsa da fan, hard disk gibi içinde mekanik ya da manyetik aksamın da yer aldığı masaüstü bilgisayar kasalarının, her zaman çok sessiz çalıştığı söylenemez. Kendi bilgisayarınızı kendiniz toplasanız da bir markanın geliştirdiği hazır sistemi edinseniz de belirli bir süre sonra bilgisayar kasasından, rahatsız edici sesler duymaya başlamanız, son derece doğaldır. Bilgisayar kasasından ses gelmesinin birden fazla sebebi olabilir. Bunları madde madde sıralayacak olursak:
- Fan Kaynaklı Sesler: Bilgisayarınızı var eden pek çok parça, çalışırken ısı üretir ve bu ısının ortadan kaldırılması için pek çok bileşen, fanlar aracılığıyla soğutulur. Genişlikleri ve fan kanat sayısı farklılık gösteren fanlar, yüksek devirde çalışırken belirli miktarda ses çıkarabilir ancak fanların tozlanması, arızalanması ya da kanatlarında kırılma meydana gelmesi, fanların, gürültü çıkararak çalışmasına neden olabilir.
- Güç Kaynağı ya da Ekran Kartından Gelen Sesler: Elektronik ağırlıklı bileşenler içeren güç kaynakları (PSU/Power Supply Unit) ve ekran kartları, son yıllarda kullanıcıların sıklıkla dile getirdiği coil whine/bobin gürültüsü durumuyla karşı karşıya kalmanıza neden olabilir. Özellikle yük altına giren PSU ve ekran kartı, böylesi anlarda ortamın sessizliğini bozacak düzeyde ses çıkarabilir ve bunun kaynağı, fandan ziyade bobin gürültüsüdür.
- Sıvı Soğutma Sistemi Gürültüsü: Yeni nesil oyuncu bilgisayarlarında ya da prodüksiyon amacıyla sunulan bilgisayarlarda genellikle sıvı soğutma sistemi kullanılmaktadır. Kapalı devre sıvı solüsyonun, ısı üreten işlemci, ekran kartı grafik işlemcisi gibi bölmelerine temas etmesi ve ısınan sıvının, fanla serinletilen radyatör bölmesinden geçerek yeniden soğutulmasını mümkün kılan pompa mekanizması, zamanla eskiyerek gürültü çıkarmaya başlayabilir. Sıvı azalması, pompa mekanizmasının arızalanması, bilgisayar kasasının hareket etmesi nedeniyle sıvı içinde hava boşluklarının oluşması, bir süre sonra tahammül edilemez noktaya gelebilir.
- Mekanik Hard Diskten Gelen Sesler: Sabit disk olarak da bilinen mekanik hard diskler, pek çok hareketli parça içerir ve veri okuma ya da yazma süreçlerinde dönen disklerle birlikte okuma işlemini gerçekleştiren kafa, etkin olduğu anlarda gürültü çıkarabilir. Hard diskin çalışma hızı, depolama alanının doluluk durumu gibi parametreler, bu gürültü düzeyini doğrudan doğruya etkileyebilir.
Sıraladığımız tüm bu sorunlar, biraz rahatsız edici olsa da katlanılması gereken çözümsüz birer sorun değildir. Bu noktada bilgisayar kasasından gelen sesleri engelleme yöntemlerinden bahsetmek yerinde olabilir.
Kullandığınız Bilgisayar Kasası Çok Ses Çıkarıyor ise Bu Çözümleri Deneyin
Evinizde ya da iş yerinizde kullandığınız bilgisayar ile uzun zaman geçirmeniz gerekiyorsa ve bilgisayardan, bir süre sonra katlanamayacağınız kadar çok gürültü çıkıyorsa, az önce belirttiğimiz durumlardan hareketle bazı müdahaleler yapmanız, gürültülü çalışan bilgisayar kasasını sessizliğe kavuşturmanızı sağlayabilir. Ayrıca hesapta olmayan bazı durumlar da beklenmedik gürültülerin kaynağı olabilir. İsterseniz gelin, yine madde madde, bilgisayar kasasını sessizleştirme yöntemlerine bakalım.
Fan Gürültülerini Ortadan Kaldırma
Bilgisayar içindeki fanların ne durumda olduğunu öğrenmek adına, bilgisayar kasasını açmanız gereklidir. İşlemci, ekran kartı, kasa içi hava sirkülasyonu sağlayan fanların tozlu olup olmadığını kontrol edin. Eğer fan kanatçıkları üzerinde toz birikmişse bez, bilgisayar kompresörü gibi gereç ve aletlerle tozları bilgisayar fanlarından uzaklaştırın.
Kasa içi kablolama çok iyi değilse bazı kablolar, fanlara dokunuyor ve fanların dönüşü esnasında gürültü çıkmasına neden oluyor olabilir. Böylesi bir durum söz konusuysa kasa içi kablo düzenini değiştirmenizi tavsiye ederiz. Şayet fanlar, uzun süredir çalışıyorsa, fanların dönmelerini sağlayan mekanizmanın yaşlanmaya başladığını ve fanın sesli çalışmasına ortam hazırladığını söyleyebiliriz. Bu gibi durumlar varsa, fanları, yenileriyle değiştirmeniz ya da bu konuda bir profesyonelden yardım almanız uygun olur.
Bobin Gürültüsünü Ortadan Kaldırma
Teknik olarak son kullanıcıların, ekran kartı, PSU gibi önemli bilgisayar bileşenlerindeki bobin gürültülerini ortadan kaldırmaları pek mümkün değildir. Ancak bilgisayarınızı yeni satın aldıysanız ve tüm bileşenleri, belirli bir süreyle garanti altındaysa, bobin gürültüsü yapan parçaları tespit edip garanti kapsamında incelenmesini ya da ürün değişimi gerçekleştirilmesini satıcılardan talep edebilirsiniz. Bu sayede daha sağlıklı ve sessiz çalışan bilgisayar parçalarıyla bilgisayarınızı kullanabilirsiniz.
Mekanik Disklerden Gelen Gürültüyü Ortadan Kaldırma
Bugün, depolama kapasitesiyle liderliği kimselere bırakmasa da hız, performans, güç tüketimi ve sessiz çalışma gibi konularda liderliği SSD’lere bırakmış durumda olan mekanik disklerin yarattığı gürültüyü sonlandırmak adına disklerin, doluluk oranlarını azaltabilirsiniz. İçindeki veri çoğaldıkça çalışma hızı düşen ve gürültülü çalışmaya başlayan hard diskler, eğer sıra dışı sesler çıkarıyorsa daha ciddi teknik sorunlara sahip olabilir. Bu aşamada, çeşitli yazılımlar aracılığıyla diskin sağlığını test edebilir, verilerinizi farklı bir depolama birimine yedekleyebilir ve tamamen sessiz çalışan SSD’lere geçiş yapabilirsiniz.
Sıvı Soğutma Sistemlerinden Gelen Gürültüyü Ortadan Kaldırma
Tamamen kapalı devre sistemler olduğu için tamirat gibi işlemler noktasında elinizi kolunuzu bağlayabilecek durumdaki sıvı soğutma sistemleri, eğer çok gürültü çıkararak çalışmaya başladıysa garanti kapsamında ürünün bakım ya da tamirini isteyebilir, özellikle pompanın yenilenmesini talep edebilirsiniz.
Bunların haricinde; bilgisayar kasasındaki küçük boyutlu fanları, daha büyük boyutlu olanlarla değiştirerek fan gürültüsünü azaltabilirsiniz. Zira küçük fanlar, yüksek devirde çalışırken biraz gürültü çıkarabilirler. Ayrıca fanların devir hızları, anakartınızın teknik yeterlilikleri sayesinde ayarlanabiliyorsa, devir hızlarını, yalnızca yük altında artacak şekilde değiştirmeniz, bilgisayarınızın boştayken daha sessiz çalışmasını mümkün kılabilir. Bunlara ek olarak, bilgisayar kasanızın içinde çok sayıda fan varsa ve bunlardan bazılarının, işlevsiz olduğunu düşünüyorsanız, ilgili fanları iptal edip kasanızdan çıkararak toplam kasa sesini iyiden iyiye azaltabilirsiniz.
