Günümüzde neredeyse her dijital elektronik cihaz, silikon içeren ve mikroçip olarak adlandırılan entegre devreler oluşturmak için kritik öneme sahip olan yarı iletkenler tarafından destekleniyor. Sadece dijital cihazlarda değil, arabalarda da bu entegre devreler önemli bir yer tutuyor. Dijital ekranları, multimedya sistemleri ve park etmek için yönlendirme servisleri gibi özellikler için bu entegre devreler kullanılıyor.
Bu yarı iletken yongalar günlük cihazlarda da kullanılıyor. Çünkü neredeyse her sektörde kullanılan bilgi işlem, iletişim ve uygulamalarda büyük bir ilerleme sağlıyor. Eskiden bilgisayarlar, yalnızca hassas olmakla kalmayıp çok fazla elektrik ihtiyacı olan tüplerden ve kadranlardan yapılıyordu. Bu tüpler ve kadranlar sonunda daha hızlı, daha ucuz ve daha verimli olan yarı iletken yongalarla değişiyor. Bu değişimle birlikte bilgi işlem sistemini kullanan tüm sektörler gelişim anlamında olumlu yönde etkilenmeye başlıyor.
Küresel Çip Krizi Nedir?
Bilgiyi hesaplamak veya işlemek için gereken her şey bir çip içeriyor. Bu nedenle günümüz modern dünyasında son derece önemli bir hale geliyor. Son yıllarda entegre devrelere olan talep, arzdan daha fazla olduğu için küresel anlamda bir sıkıntı yaşanıyor.
Bu konuda yapılan yorumlarda genellikle tüm dünyayı etkisi altına alan pandeminin bu krize neden olduğu belirtiliyor. Ancak yapılan araştırmalara göre bundan daha büyük etkiye sahip olan başka faktörler de bulunuyor. Özellikle nesnelerin internetinin hızla yaygınlaşması krizin zeminini oluşturuyor. Uzmanlar yarı iletken çiplerin büyüme konusunda petrolün de önüne geçeceğini söylüyor.
Amerika Birleşik Devletleri, çipleri geliştirme ve satışı konusunda dünyaya öncülük ediyordu. Küresel rakamların neredeyse yarısını karşılayabilirken, üretim yavaş yavaş Asya kıtasına kaymaya başlıyor. Gelinen noktada, Tayvan ve Kore, küresel işlemci çiplerinin üretiminin %83’ünü ve bellek çiplerinin ise %70’ini karşılamaya başlıyor ve bu konuda edindiği liderliği daha da büyütmesi bekleniyor.
Bu zamana kadar bu konuda herhangi bir sıkıntı yaşanmıyordu. Dünya çapında çip satışları özellikle 2018 ve 2019 yıllarında düşüyor ve çip üreticileri bu düşüşten olumsuz etkilenmemek için odak noktalarını daha çok bilgisayar ekipmanları ve mobil cihazlar gibi diğer alanlara kaydırmak zorunda kalıyordu. Ancak 2020 yılına gelindiğinde çip satışlarında %6,5 oranında bir artış yaşanıyor. Burada başlayan büyüme 2021 yılında da devam ediyor ve yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki döneme göre %27’lik bir seviyeye ulaşıyor.
Küresel Çip Krizine Ne Sebep Oldu?
Çip arzında yaşanan kriz, ilk olarak pandemi sırasında otomotiv endüstrisini vuruyor ve kademeli bir etki yaratarak küresel anlamda aksamalara neden oluyor. Çünkü karantina sırasında otomobillere yönelik genel tüketici talebi daha da düşüyor ve bu durum çip üreticilerini de olumsuz olarak etkiliyordu. Bu dönemde herkes evden çalışmaya başlayınca bilgisayar ekipmanları ve teknolojisine talep arttığı için çip üreticileri de bu alana doğru kayıyor, çip üretimini bırakıyor.
5G ve bulut tabanlı hizmetler büyüyor, iletişim platformları büyük bir hızla gelişmeye başlıyor. Bu gelişmeleri karşılayabilmek için de daha fazla çipe ihtiyaç duyulur hale geliyor. Üretimin azalması ve otomotiv sektörü dışındaki sektörlerin çip talebi artınca bu kriz yaşanmaya başlıyor.
Pandemi döneminde otomotiv sektöründen gelen siparişlerin iptal edilmesinden dolayı tedarikçilerin tüketici elektroniği pazarlarına yönelmesine neden oluyor. Bu sebepten günümüzde hala üreticilerin tedarik listesinde otomobil üreticileri alt sıralarda yer alıyor.
Çip Krizi Ne Zaman Bitecek?
Çip krizinin ne kadar süreceği konusunda çok farklı yorumlar bulunuyor. Ancak tüm yorumların ortak noktasına bakıldığında bu krizin en az 2022 yılının sonuna kadar devam edeceği tahmin ediliyor.
Çip krizinin ilk çıktığı dönemde şirketler üretim konusunda yeni yatırımlar yapmak için istekli görünmüyordu. Çünkü yeni fabrikaların kurulması ve üretime başlanması yıllar sürecek bir yatırım anlamına geliyordu. Yapılan bu yatırımın geri dönüşü konusunda ikna olamıyorlardı. Ancak krizin büyüyerek devam etmesi ve çip ihtiyacının her zaman fazla olacağı analizleri sonucu birçok üretici yeni tesisler inşa etmeye başlıyor ve çip üretimini artırmak için çalışmalara başlıyor.
Intel, iki yeni fabrika kurmak için 20 milyar dolarlık bütçe ayırdığını ve Tayvan’ın en büyük çip üreticisi olan TSMC ise, üretim kapasitesini artırmak ve yeni tesisler için 28 milyar dolarlık bütçe ayırmayı planladığını arka arkaya duyuruyor. Bu iki büyük şirketin dışında Texas Instruments da 2021 sonundan itibaren dört yeni çip üretim tesisi kurmaya başladığını duyuruyor.
Çip üreticilerinin bu büyüme ve yeni yatırımlar yapacağını duyurmasının ardından Samsung da 2022 yılında bir fabrika kuracağını açıklamasıyla birlikte ülke genelinde çip üretimini kendi bölgelerine çekebilmek için teşvikler verilmeye başlanıyor. Bu gelişmelerin yeni yatırımları da artırması beklenİyor.
Çip Krizi Şirketleri Nasıl Etkiliyor?
Yapılan tahminlere göre 169 sektör şu anda küresel çip krizinden etkileniyor. Çip olmamasından kaynaklı üreticiler cihazlara olan talebi karşılayamıyor. Tüm dünyada akıllı telefon sevkiyatları 2021 yılı üçüncü çeyreğinde %6 oranında düşüyor.
Apple’ın iPad üretimini yarıya indirdiği ve iPhone 13 telefonlarda kullanılmak üzere eski iPhone parçalarının yeniden tasarlandığı belirtiliyor. Aynı zamanda Nintendo Switch OLED oyun konsollarının üretimini %20 oranında azalttığını duyurup, bu durumun çip eksikliğinden kaynaklandığı açıklanıyor. Uzmanlar, şirketlerin tüketici taleplerini karşılayamamasının karlılıklarını olumsuz olarak etkileyeceğini ve burada yaşanan kayıpların ne kadar sürede telafi edebileceklerinin belirsiz olduğu konusunda açıklamalar yapıyor.
Yukarıda çip krizi nedir ve ne zaman bitecek elimizden geldiğince değindik.
Siz de en güncel bilgisayar ve tablet donanım ürünlerini incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.
