Değiştirilemeyen tokenlar ya da en popüler adıyla NFT’ler, ana akım haline gelen en son kripto para fenomenleri arasında ilk sırada yer alıyor. Dijital sanatçı Beeple’ın görüntülerinden oluşan bir kolaj olan ilk NFT sanat eseri, bir müzayede evi tarafından 69,3 milyon dolara satıldıktan sonra, NFT’ler bir anda tüm dünyanın ilgisini çekmeye başlıyor, ardından gelen yine yüksek tutarlı satışlarla ilgi odağı olmaya devam ediyor. Gelin NFT nedir birlikte bakalım.
En basit ifadeyle tanımlamak gerekirse, NFT’ler dijital sanat eserlerini ve diğer koleksiyonları, blok zincirinde ticareti kolay, türünün tek örneği ve doğrulanabilir varlıklara dönüştürüyor.
NFT’ler kripto para konusunda tecrübesi olmayanların anlaması için basit olmaktan uzak olsa da, yatırımcılar dijital varlıkların NFT versiyonlarına sahip olmak için hala yüksek harcamalar yapmaya devam ediyor. Bu durum birçok sanatçı, müzisyen ve üretim yapan diğer üreticiler için çok büyük gelir kapısı olmaya devam ediyor. Örneğin, Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey’in ilk tweet’i 2,9 milyon dolara alıcı bulurken, LeBron James’in bir smaç videosu 200 bin dolardan fazla tutara satılıyor.
NFT Neden Fenomen Oldu?
Dünyada başarılı sanatçıların eserlerine yüksek ücretler ödeyerek onları desteklemek isteyen yatırımcılar her zaman bulunuyor. Hala müzayedelerden ya da sanat galerilerinden eserler satın alınmaya devam ediliyor. Günümüzde her şey dijital ortama kayıyor ve kripto para dünyası da bu dijitalleşmenin içinde yer alıyor.
Son dönemde sadece yatırımcılar değil hemen herkes, bir dijital varlık satın alma fikriyle yakından ilgileniyor. Bunların arasında Bitcoin ve altcoin ticareti yaparak zengin olmaya başlayan insanlar da bulunuyor. Bu yatırımcılar, Bitcoin varlıklarını büyük ölçüde çeşitlendirmek istiyor. Kripto ekosisteminin varlığına inandıkları için de yatırımlarının bir kısmını NFT’ye yönlendiriyor.
Bütün bunların yanı sıra son aylarda metaverse konusu herkesin gündeminde yer alıyor. Dijital evren inşa edilmesi ve bu evrende yeni bir yaşam oluşturma fikri gittikçe yükseliyor ve NFT’lerin de bu evdende sergilenebileceği konusunda bazı iddialar ortaya atılıyor. Bu görüşün sürekli gündemde tutulması da NFT’nin popülaritesini yukarıda tutuyor.
NFT’ler Nelerdir?
NFT nedir dediğimizde ve tanım olarak baktığımızda, değiştirilemeyen tokenler yani NFT’ler, Bitcoin ve Ethereum gibi kripto para birimlerini destekleyen dijital veritabanı olan blok zincirine bağlı dijital içerik parçaları olarak geçiyor. Blok zincirinde bulunan kripto paralar, NFT’lerden farklı olarak değiştirilebilen varlıklar olarak tanımlanıyor. Yani para birimleri gibi aynı değere sahip başka eş değer bir kripto para ile ya da dolar ve Türk Lirası ile değiştirilebiliyor. Ancak NFT’lerin her biri benzersiz ve karşılıklı olarak değiştirilemiyor. Bu da iki NFT’nin hiçbir zaman aynı olmayacağı anlamına geliyor.
NFT’ler tipik olarak dijital sanat eserlerinin satın alınması ya da satılması olarak tanımlanıyor. Sanat eserlerinin yanı sıra, GIF’ler, tweet’ler, sanal ticaret kartları, fiziksel nesnelerin görüntüleri, sanal emlak ve daha fazlası NFT olarak alınıp satılabiliyor.
NFT’ler Nasıl Satın Alınır?
Aslında herhangi bir dijital görüntü NFT olarak satın alınabiliyor. Ancak özellikle bu piyasada yeniyseniz ve ilk defa bir NFT satın alacaksanız göz önünde bulundurmanız gereken birkaç şey oluyor. Hangi pazardan satın alacağınıza, saklamak için ne tür bir cüzdana ihtiyacınız olduğuna ve satın alma işlemini tamamlamak için ne tür bir kripto para birimi gerektiğine karar vermeniz gerekiyor.
En yaygın NFT pazarları olarak OpenSea, Mintable, Nifty Gateway ve Rarible bulunuyor. Ayrıca NBA’in yaptığı basketbol videolarının önemli anları için NBA Top Shot ya da daha önce bahsedildiği gibi Dorsey’in tweet’leri ve diğer değerli eşyaların yer aldığı spesifik NFT türleri için niş pazarlar da yer alıyor.
NFT satın alırken ücretlere de dikkat etmeniz gerekiyor. Şu anki popülaritesinden faydalanarak değersiz dijital varlıklar için çok yüksek ücretler talep edilebiliyor ya da olmayan dijital varlıkların ve değerli eşyaların satışlarını yapan dolandırıcılar bulunabiliyor. Bu nedenle hem güvenilir pazarlardan bu işlem yapılmalı hem de NFT projelerini dikkatli inceledikten sonra satın alma kararını vermeniz gerekiyor.
NFT’ler Nasıl Satılır?
NFT’lerin satışı dijital pazarlarda yapılıyor ve satış süreci platformdan platforma değişiklik gösteriyor. Dijital içeriğinizi esas olarak bir pazara yüklüyorsunuz ve ardından onu NFT’ye dönüştürmek için talimatları izliyorsunuz. Ardından işin açıklaması ve önerilen fiyatlandırma gibi ayrıntıları ekleyebiliyorsunuz. Çoğu NFT, Ethereum kullanılarak satın alınıyor. Ancak Wax ve Flow gibi diğer belirteçlerle de satın alınabiliyor.
NFT’ler Ne İçin Kullanılır?
NFT nedir anlattıktan sonra şimdi de ne için kullanılır ondan bahsedelim. Günümüzde NFT’lerin en büyük kullanım alanı dijital içerik alanında oluyor. Bunun en büyük nedenleri arasında içerik üreticilerinin kazançlarının önemli bir kısmını içerik platformlarını alması gösteriliyor. Bir sosyal medya platformunda içerik üreten bir sanatçı, takipçilerine reklam satan platforma daha fazla para kazandırıyor. Bunun karşılığında ise sürekli olarak içerik üretmek zorunda kalıyor.
NFT’ler ise içerik üreticilerinin içerikleri sahiplenmesini ve içeriği yayınlamak için kullandıkları platforma bunun için herhangi bir pay vermek zorunda kalmamasını sağlıyor. Bu da üreticilerin ekonomisine güç veriyor. İçeriklerini kendi değerinde sattıklarında ücretini doğrudan alabiliyor. İçeriğin yeni sahibi daha sonra bu NFT’yi satarsa, orijinal içerik üreticisi de otomatik olarak telif ücreti alabiliyor. Telif hakkı her satış için garanti ediliyor. Çünkü içeriğin yaratıcısının adresi, değiştirilemeyen bir meta olarak orada kalıyor.
NFT’ler oyun geliştiriciler tarafından da büyük ilgi görüyor. Oyun içi öğeler için sahiplik kayıtları sağlıyor ve oyun içi ekonomisini besliyorlar. Oyunculara da burada bir dizi fayda sağlanabiliyor. Pek çok oyunda, kullanmanız için eşyalar satın alıyorsunuz. Ancak bu eşya bir NFT ise, oyun bittiğinde satarak paranızı geri alabiliyorsunuz. Bu eşyaya olan talep artarsa daha yüksek fiyata satarak para bile kazanabiliyorsunuz.
Oyun içinde kazandığınız öğeler, oyunların kendisinden daha uzun ömürlü olabiliyor. Bir oyun artık devam etmese bile, oradan kazandığınız eşyalar her zaman sizin kontrolünüzde oluyor. Sonrasında dijital hatıra olarak kullanılabildiği gibi oyun dışı alanlarda da bir değeri oluyor.
NFT Satın Almalı mısınız?
Sırf popüler olduğu için NFT satın alımı yapmanıza gerek bulunmuyor. Piyasada bulunan bütün NFT’lerin gelecekte çok daha değerli olacağı garanti edilemiyor. Tıpkı gerçek dünyadaki varlıklarla aynı şekilde düşünmek gerekiyor. Hatta NFT’lerin fiziksel varlıklardan daha riskli bir durumu bulunuyor. Çünkü belli bir geçmişi bulunmuyor. Bu nedenle yatırım olarak nasıl değerleneceği konusunda kimsenin net bir bilgisi bulunmuyor.
Başka bir deyişle, NFT’lere yatırım yapmak büyük ölçüde kişisel bir karar oluyor. Bu konuda uzmanlar, denemek için riske atabileceğiniz bir bütçede yatırım yapmanızı öneriyor. NFT’nin yatırım anlamında değeri, tamamen başka birinin elinizdeki NFT için ne kadar ödeme yapmaya istekli olmasına bağlı olarak değişiyor. Bu nedenle NFT’lerin fiyatını teknik analizler ya da ekonomik göstergelerden çok talepler belirliyor. Tüm bunlar, bir NFT’nin sizin ödediğinizden daha düşük bir fiyata yeniden satma ihtimaliniz olduğu anlamına geliyor. Ya da hiç talep gelmezse satamayabiliyorsunuz. Bu nedenle NFT’lere herhangi bir yatırım aracıymış gibi yaklaşmanız gerekiyor. Almadan önce tüm araştırmalarınızı yapıp oluşabilecek riskleri anlıyorsunuz ve buna göre yatırım kararını verip aksiyona geçiyorsunuz.
Yukarıda NFT nedir anlatmaya çalıştık.
Siz de yeni teknolojileri yakından takip eden biri iseniz tüm teknolojik ihtiyaçlarınız için buraya tıklayabilirsiniz.
