Uzayın bilinmeyen yerlerini keşfetmek için çalışmalarına devam eden ABD Havacılık ve Uzay Ajansı NASA, 25 Aralık 2021 günü James Webb ismini verdiği uzay teleskobunu fırlatarak yeni keşifler yapmaya hazırlanıyor. Bu teleskop ile incelemek istediği şeylerin başında ise, Samanyolu Galaksisinin merkezinde yer alan Sagittarius A adı verilen süper kütleli kara delik bulunuyor. Bu kara delik saatte bir parlayıp sönen yapıda olduğu için mevcut teknolojiyle rahat bir şekilde görüntülenemiyor. Bunu görüntülemek için yeni yollar arayan bilim insanları Webb uzay teleskobu ile başarmayı istiyor. Webb uzay teleskobu NASA, ESA ve Kanada Uzay Ajansı ortaklığı ile geliştiriliyor. Şu ana kadar yörüngede bulunan en iyi teleskop olarak Hubble uzay teleskobu bulunuyordu. Ancak Hubble, daha uzak yerleri keşfetmek ve bazı bilgilere ulaşabilmek için yetersiz kalmaya başlıyor. Bu nedenle yapımına başlanan Webb teleskobu tamamlandığında Hubble’dan 5 kat daha fazla ışık toplama alanına sahip oluyor. Teleskobun yapımında yakın ve orta kızılötesi spektruma odaklanılıyor. Kızılötesi spektrumun en büyük avantajı, yüksek kırmızı değerlere sahip çok uzaktaki gök cisimlerini görünür kılabiliyor. Ayrıca yıldızların çevresinde yer alan gezegenler ve döküntü diskleri en iyi kızılötesi spektrumla gözlenebiliyor. Bunun bir faydası da kızılötesi spektrumun Dünyadan gözlemi daha zor oluyor.
Webb Teleskobunun Ana Görevleri Nelerdir?
NASA, bu teleskop ile öncelikle evrenin ilk yıldızlarını keşfetmeyi istiyor. Bu şekilde ilk galaksilerin nasıl oluştuğunu ve evrim sürecini gözlemleyebilmeyi hedefliyor. Ayrıca yıldızların ve gezegenlerin nasıl oluştuğunu anlamayı amaçlıyor.
Bu kadar uzak hedefleri gözlemlemek için uzayda galaksilerin ötesindeki toz ve gaz bulutlarını görebilmesi gerekiyor. Bu nedenle teleskobun gözlem yapabilmesi için kızılötesi spektruma odaklanılıyor.
Kullanılan kızılötesi radyasyon, hedeflenen bölgeleri daha görünür hale getiriyor. Normal spektrumlara göre çok daha az kayıp yaşanıyor. Bu nedenle galaksimizin merkezinde bulunan Sagittarius A kara deliği en cazip hedef haline geliyor.
Şu Ana Kadar Yapılan En Pahalı Teleskop
Yaklaşık 25 yıldır yörüngede bulunan ve uzayla ilgili bilgiler alınan Hubble uzay teleskobu, o dönemdeki maliyetiyle de dikkat çekiyordu. Yaklaşık 2,1 milyar dolarlık maliyet ile Guiness Rekorlar Kitabı’na giren Hubble, bu ünvanını kaybediyor.
James Webb uzay teleskobunun, araştırma ve geliştirme çalışmalarından başlayarak montajı ve fırlatılmasına kadar harcanan ücretin toplamda 8,7 milyar dolar olduğu söyleniyor. Bu rakamla da en pahalı uzay teleskobu olarak ilk sıraya çıkıyor.
Rakam olarak bakıldığında en yüksek maliyetli uzay teleskobu olarak görülse de yörüngedeki en pahalı şey Webb olmuyor. Bu konuda birinci sırada Uluslararası Uzay İstasyonu yer alıyor. Uluslararası Uzay İstasyonu’nun sadece yıllık gideri 2,9 milyar dolar ve maliyeti 150 milyar olmasıyla öne çıkıyor.
Webb Uzay Teleskobu Ne Fayda Sağlıyor?
Gökbilimciler mevcut uzay teleskoplarıyla şu ana kadar iki yıldızlararası nesne keşfediyor. Diğer galaksilerden geldiği düşünülen bu nesneler daha önce 2017 ve 2018 yıllarında gerçekleşiyor. Sadece kısa bir süre gözlenebildiği halde gökbilimciler, diğer gezegen sistemleriyle ilgili birçok çarpıcı bilgiye ulaşmayı başarıyor.
Bu nesneler tahmin edilemez bir şekilde ortaya çıkıyor ve mevcut teleskopların yakınına geldiği anda inceleme yapılabiliyor. Bu nedenle bilim insanlarının çok kısa bir zamanı bulunuyor. Bu sürede mümkün olan en fazla bilgiyi edinmek için çabalıyorlar.
James Webb uzay teleskobu sayesinde artık bunun için daha fazla zaman bulunabiliyor. Bu nesneler daha uzak bir noktadayken tespit edilip incelenmesi için bilgi akışı sağlanıyor. Ayrıca bu nesneler çok sönük yapıda olsalar bile yine birçok bilgi alınabiliyor.
Webb Uzay Teleskobu Nasıl Çalışıyor?
Dünya ile güneş hizasındaki yörüngesine oturan Webb teleskobu için, NASA mühendisleri tam olarak çalışır hale getirmek için çabalıyor. Ocak ayının sonunda yörüngeye tam olarak oturduktan sonra teleskobun ayna sistemlerinin açılması için de belli bir zaman gerekiyordu. Aynalar açıldıktan sonra tek bir görüntü alabilmek için hizalama çalışmasına başlanıyor.
Webb uzay teleskobundan geçtiğimiz günlderde gelen ilk yıldız görüntüsü coşkuyla karşılanıyor. Şu anda tüm aynalar ayrı ayrı görüntüler elde edip NASA’ya gönderiyor. Bu haber sistemin şu ana kadar mükemmel çalıştığını gösteriyor. Şu anda yapılması gereken şey, teleskobun içerisindeki aynaların tek bir hizaya getirmesi oluyor. Bunun için görüntülerini gönderdiği yıldıza odaklanmaya devam etmesi gerekiyor. Buradaki bilgileri aldıktan sonra görüntüleri üstüste koyuyor ve kusursuz bir görüntüye ulaşıyor.
James Webb Kimdir?
Şu ana kadar geliştirilen en iyi teleskop olan Webb uzay teleskonu, ismini NASA’nın bir dönem ikinci başkanlığını yapan James Webb’den alıyor. 1961 ile 1968 yılları arasında NASA’da görev yapan James Webb, ABD’nin ilk insanlı uzay uçuşlarını gerçekleştiriyor. İnsanlığın Ay’a ayak basmasını sağlayan Apollo programlarını da başlatan kişi olarak biliniyor. Ayrıca Webb’in başarıları sadece insanlı uçuşlarla sınırlı kalmıyor. Mariner ve Pioneer isimli robotik sondalar üzerine yaptığı çalışmaları da kendi döneminde başlatıyor.
James Webb’in yönetimi öncesi NASA, birbirinden ayrı araştırma tesisleri olarak çalışıyordu. Webb, bu tesisleri bir araya getirerek iyi koordine edilmiş bir organizasyon yapısına dönüştürüyor. Yani NASA’nın bugünkü haline gelmesini sağlayan en önemli insan olarak öne çıkıyor. 1992 yılında, 85 yaşına geldiğinde hayatını kaybeden James Webb’in ismi bu teleskoba verilerek onurlandırılmak isteniyor.
Yukarıda Webb Uzay Teleskobu hakkında bilgiler paylaştık.
Siz de uzay ve evren hakkındaki merakınıza ışık tutacak en iyi teleskopları incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.
