Teknolojik gelişmelerin en çok yaşandığı alanlardan biri de görüntü teknolojisi oluyor. İzlediğimiz görüntülerin daha etkileyici ve daha gerçekçi olması için yapılan çalışmalar izleme deneyimini sürekli bir üst noktaya taşımaya devam ediyor. Televizyon ve monitörlerimizde hep daha büyük ekranı hedeflerken şu anda gelinen nokta en kaliteli görüntüye ulaşabilmek oluyor. Kaliteli ve gerçek görüntü elde edebilmek için yüksek çözünürlüğe sahip ekranlar yeterli gelmiyor. Ekranın kontrast ayarı, renk aralığı ve parlaklığı da bunu etkileyen faktörler oluyor. Bunun için geliştirilen yüksek dinamik aralıklı yani HDR özellikli televizyonlar, görüntü parlaklığı ve renklerde bağlı kalınan sınırları daha da genişletiyor ve daha etkileyici görüntüler ortaya çıkmasını sağlıyor. Biz de bu yazımızda HDR nedir ne işe yarar anlatmaya çalışacağız.
Televizyonlarda Dinamik Aralık
Televizyon kontrastı, ekranın en fazla ne kadar karanlık ve parlak olabileceğini gösteren farkı ifade ediyor. Dinamik aralık ise bu farktaki uç noktaları ve arada ne kadar ayrıntı gösterebileceğini tanımlıyor. Aslında dinamik aralık, ekran kontrastı olarak tanımlanabiliyor. HDR da, bu kontrastın genişletilmesini temsil ediyor. Ancak yalnızca parlak ve karanlık arasındaki aralığı genişletmek, görüntünün ayrıntısını geliştirmek için yeterli olmuyor.
Mevcut televizyon yayınları ve popüler video formatları, eski teknolojinin sunduğu sınırlar çerçevesinde oluşturuluyordu. Televizyon ekranlarındaki görüntü kalitesi ve dinamik aralık artmaya devam etse de eski video formatları bu gelişmeden yararlanamıyor.
HDR Nedir?
Eski video formatları yapılan geliştirimelerden yararlanamadığı için devreye HDR teknolojisi giriyor. Eski video sinyallerinin sunduğu sınırları ortadan kaldırıyor ve çok daha geniş bir aralıkta parlaklık ve renk gamı sunuyor. HDR özellikli ekranlar, daha geniş aralığın yanı sıra uç noktalar arasındaki daha fazla adımı tanımlamak için verileri içeriyor. Bu durum, aynı ekrandaki çok parlak ve çok karanlık nesnelerin, görüntü işlemcisi sentezleyemese bile çok parlak ve karanlık gösterebileceği anlamına geliyor.
Daha basit bir şekilde ifade etmek gerekise, HDR özellikli televizyonlar içeriği daha parlak, daha koyu ve aradaki gri tonu daha fazla gösterebiliyor. Benzer şekilde, daha derin ve daha canlı kırmızılar, yeşiller ve maviler üretebiliyor, aralara daha fazla gölge ekleyebiliyor. Derin gölgeler sadece siyah boşluklar anlamına gelmiyor. Çok karanlıkta kalan bir resimde daha fazla ayrıntı görülebiliyor. Parlak resimlerde de aynı durum geçerli oluyor. Canlı nesnelerde sadece doymuş değil, daha fazla renk tonu görülebiliyor.
Bunları elde etmek için çok fazla veri gerekiyor. Bunun için eski teknolojinin en iyi görüntülerine sahip Blu-ray’ler bile bunu kaldırabilecek veriye sahip bulunmuyor. Bu nedenle artık 4K ve HDR video formatları kullanılıyor. Online dijital platformlar da HDR içerikler sunuyor. Ancak bu özelliğinden faydalanabilmek için 4K görüntüyü çekebilecek güçlü ve hızlı bir internet bağlantınız olması gerekiyor.
Renk Gamı Nedir?
HDR ekran teknolojisinin en çok kafaları karıştıran noktası sunduğu geniş renk gamı oluyor. HDR teknolojisi, ekrana ne kadar ışık vermesi gerektiğini söylüyor ve aslında tamamen parlaklıkla ilgileniyor. Işıktan ayrı olarak tanımlanan rengin aralığı ve değerine ise kromatiklik deniyor. Bunlar, birbirleriyle çeşitli şekillerde etkileşime giren ancak yine de farklı olan iki ayrı değer olarak duruyor.
Teknik olarak HDR sadece parlaklığı ele alıyor. Çünkü dinamik aralık bir ekrandaki aydınlık ve karanlık arasındaki fark olarak tanımlanıyor. Renk, videonun formatından bağımsız olarak mutlak kırmızı, mavi ya da yeşil seviyelerine dayalı tamamen ayrı bir değer oluyor. Bununla birlikte iki değer, ışığı nasıl algıladığımızla ilgili konuda birbirine bağlanıyor. Yani daha geniş ışık aralığı, daha geniş renk aralığı anlamına geliyor.
Bu durum, HDR ekranların daha geniş renk yelpazesini garanti edeceği veya bunların tutarlı olacağı anlamına gelmiyor. Bu nedenle televizyonlar hem kontrast hem de renk açısından ayrı ayrı değerlendiriliyor.
HDR Türleri Nelerdir?
HDR ekran teknolojisi de diğerleri gibi sürekli gelişmeye devam ediyor. Her yeni çıkan teknolojide bir öncekinden daha iyi görüntüler yakalanmak için çalışılıyor.
Dolby Vision
Dolby Visiyon, Dolby firmasının kendi ürettiği HDR teknolojisi olarak ortaya çıkıyor. Dolby Vision içerikler, dinamik meta veriler kullanıyor. Statik meta veriler, izlediğiniz içerik ne olursa olsun belli parlaklık düzeyini koruyor. Dinamik meta veriler ise, çok parlak veya çok karanlık sahneler arasında daha fazla ayrıntıyı koruyarak her sahneye ve hatta her kareye göre bu seviyeleri ayarlıyor.
Dolby Vision, videonun nasıl yönetildiğine bağlı olarak mutlak değerlerle uğraşmak yerine ekranınızın özelliklerine göre ayarlanmış meta verileri kullanıyor. Potansiyel olarak televizyonun HDR10’dan daha fazla ayrıntı göstermesine izin veriyor ancak bu durum içeriğin nasıl detaylar içerdiğine ve televizyonun ışık ve renk açısından neler yapabileceğine bağlı olarak değişiyor.
HDR10
HDR10, UHD Alliance tarafından uygulanan standartları içeriyor. Üretilen içeriğin ve ekranların bu teknolojiyi kullanabilmesi için tanımlanmış belli özelliklere sahip olması gerekiyor. HDR10, tüm ekranlarda tutarlı olan statik meta verileri kullanıyor. Bu durum, videonun gösterildiği ekranda ne olursa olsun, ışık ve renk seviyeleri mutlak değerlere göre ayarlanıyor anlamına geliyor.
HDR10+
HDR10+, Samsung tarafından geliştirilen standartları içeriyor. Dolby Vision gibi dinamik meta verileri alarak HDR10 teknolojisi üzerine kuruluyor. İki teknolojiyi en verimli bir şekilde birleştirmeye çalışıyor. HDR10+, her ekran için kişiselleştirilmiş meta verileri kullanmıyor. Ancak yine de televizyona her sahne ya da kare için göstermesini söylediği ışık aralığını ayarlıyor. HDR10’un gösterdiği resimlere potansiyel olarak daha fazla ayrıntı ekleyebiliyor.
Yukarıda HDR nedir ne işe yarar anlatmaya çalıştık.
Siz de en iyi televizyonları incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.
