Teknolojinin ilerlemesi ile her geçen gün görüntü kalitesini daha iyi hale getiren özellikler de televizyonlara eklenmeye devam eder. Televizyon alırken sürekli karşınıza çıkan 4K da bunlardan biridir. Televizyon seçiminde size faydalı olması için “4K nedir ve ne işe yarar?” öğrenmek için içeriği okuyabilirsiniz.
4K Pikselleri Neyi İfade Eder?
4K en genel tanımıyla dijital çözünürlük formatlarından biridir. Çözünürlük değerini gösteren piksel değeri 3840 x 2160’dir. Bu nedenle teknolojiye sahip olan ekranlarda 8 milyondan fazla piksel bulunur. Eski ekranlarda en iyi izleme değerini gösteren Full HD çözünürlüğün yaklaşık 4 katı olan bu değer kaliteli ve net bir izleme sunar.
4K televizyon aldığınız zaman en verimli halini kullanmak için buna uygun içeriklere de sahip olmalısınız. Bunun için de 4K izlenebilirlik için buna uygun kalitede video ve film gibi içeriklerin üretilmesi ve yaygınlaşması gerekir. Şu an 4K video ve filmlerin 8K videolardan daha fazla üretilmesi nedeniyle en çok tercih edilen formattır. Geleceğe yatırım yapmak isteyenler 8K, bugün en iyi formata ulaşmak isteyenler 4K format tercih eder.
Görüntü kalitesini anlamak için bazı kavramlara bakmak gerekir. Piksel, dijital ekranlarda görüntüyü oluşturan en küçük birim karedir. Farklı renklerdeki kareler bir araya gelerek görüntüyü oluşturur. Bu nedenle kare sayısı arttıkça görüntünün kalitesi, netliği ve gerçekçiliği yükselir. 4K teknolojisi yüksek kare sayısı ile görüntüyü olabileceği en efektif hale ulaştırır. Peki 4K piksel sayısı olan 3840 x 2160 sayıları ne anlama gelir?
- 3840 sayısı ekranda yatay, 2160 ise ekranda dikey kare sayısını ifade eder.
- İzlenebilir ekranlar yatay dikdörtgen şeklinde tasarlandığı için uzunluğa göre piksel sayısı oranlanır.
- Ekran şekli nedeniyle yatay kare sayısı dikey kare sayısından fazladır.
- Ekran en ve boy oranının değişmesi durumunda görüntüde genişleme ve uzama oluşabilir.
4K Teknolojisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
4K teknolojisi hakkında bilgi edinmek istiyorsanız öncelikle adından başlamak gerekir. Çünkü teknolojinin adı piksel sayısı ile uyumlu olarak seçilmemiştir. 4K açıldığı zaman 4 bin olarak okunur. “K” metrik sistemden dolayı İngilizce olarak 1000 sayısının kısaltması olarak kullanılır. Bu nedenle 4K “4000”, 8K “8000” sayılarının kısaltılmış halidir. “3840 x 2160 piksel” toplamda 8 milyon 294 bin 400 sayısını verir. Yani 4K kavramı toplam kare sayısına da yatay ve dikey piksel sayısına da eşit değildir. Peki adını nereden alıyor?
Markalar satış yaparken “3840 x 2160 piksel” demek zor olacağı için sayıları yukarı doğru yuvarlar. Teknolojideki yüksek olan “3840” sayısı da yukarı yuvarlanarak 4000 yani 4K şeklinde dile getirilir. Aynı durum “1920 x 1080 piksel” ile 2K olarak adlandırılan Full HD formatında da yaşanmıştır. Tabi buradan anlayacağınız gibi 8K da aslında “7680 × 4320 piksel” olur.
Görüntü teknolojilerinin isimlendirilmesi konusunda kafa karıştıran bir nokta ise piksel kısaltması olan “p” ile adlandırmada yaşanır. Örneğin 4K teknoloji 2160p olarak da özelliklerde açıklanabilir. Tıpkı 2K Full HD videoların 1080p olarak adlandırılması gibi. Bunun nedeni ise “p” kısaltması kullanılırken büyük olan genişlik piksel sayısının değil, yükseklik sayısının ele alınmasıdır. Bu nedenle 4K çözünürlüğü olan 3840 x 2160 için “2160p” de söylenebilir. “p” harfi ilerleyici (progressive) taramayı sembolize eder. “2160p” gibi çözünürlük sayılarını şu şekilde anlayabilirsiniz:
- 2160: dikey kare sayısı (720p, 1080p, 4320p olabilir)
- p: ilerleyici tarama (görüntüleme teknolojisi)
4K Görüntü Kalitesi Nedir? Ne İşe Yarar?
4K piksel görüntü kalitesi en yüksek dijital formatlardan biridir. Bilgisayar oyunları, film ve videolar, fotoğraflar 4K kalitesi ile uygun araçlar kullanılarak üretilebilir. 4K görüntü kalitesi dijital ekranlar olan televizyon ve bilgisayar gibi araçlarda piksel sayısını ifade eder. Aynı boyutlardaki ekranlar kullanıldığı zaman 720p ve 1080p kalitelerine göre daha gerçekçi ve sinematografik izleme sağlar. Görüntü kalitesinin artması çözünürlük ile direkt ilişkili bir kavramdır. Ekranda görülen renklerin parlaklığı, gerçek hayattaki renklere yakınlığı, çizgilerin net ve keskin oluşu tamamen bununla ilgilidir.
Piksel sayısının artmasıyla birlikte görüntünün detayları ve renkleri daha belirgin hale gelir. Belli bir alana düşen minik kareler yani pikseller görüntünün parlak, net, keskin ve gerçekçi olmasını sağlar. Daha akışkan ve kusursuz izleme için 4K teknolojisinin etkisi büyüktür. HDR gibi farklı teknolojilerle birlikte desteklenerek kullanıldığı zaman ekranda mükemmele yakın görüntü kalitesi sunar. Bilgisayar ekranlarında 4K karşılığı olarak UHD yani “Ultra High Definition” kavramı kullanılır.
Pikselleşme ve 4K Çözünürlük Nedir?
4K çözünürlük daha önceki teknolojilerden çok daha fazla kare sayısı ile fark yaratır. Çözünürlük, ekran içerisinde bulunan piksel sayısı olduğundan 3840 x 2160 aslında çözünürlük anlamına gelir. Çözünürlüğün değişmesi görüntü kalitesini direkt olarak etkilediği için sadece ekranlara has bir özellik değildir. Oyun ve film üretiminde de yüksek çözünürlüklü içerikler hazırlanır.
Çözünürlüğü oluşturan piksel 1 inç kare olan 2.54 cinsinden hesaplanır. 1 inç kare içerisinde ne kadar çok kare varsa görüntünün detayları o kadar netleşir. Bir fotoğraf çektiğinizde bulanık olması çözünürlüğün düşüklüğü ile alakalıdır. Yüksek çözünürlük sunan cihazlar ile aynı anda aynı ortamda farklı bir fotoğraf çektiğiniz zaman görüntü çok daha net ve gerçekçi olur. Bu durum tamamen toplam kare sayısı yani çözünürlük ile alakalıdır.
Düşük piksel sayısı küçük alanlara sıkıştırıldığı zaman daha net görünebilir. Genişlik arttıkça pikselleşme daha belirgin hale gelerek çözünürlük bozulur. Bu nedenle 4K televizyon ve bilgisayarlar için başarılı sonuç verirken sinema salonlarında geniş ekrana yansıyan görüntünün daha bozuk olduğunu fark edebilirsiniz. 8K teknolojisinin şu an için televizyonlardan çok sinema salonlarında kullanılmasının nedenlerinden biri de budur.
Diğer Teknolojilerden 4K Farkı Nedir?
Görüntü teknolojileri bazen benzerlikleri nedeniyle birbirleri ile karıştırılabilir ya da yerine kullanılabilir. Özellikle pazarlama sırasında birçok özelliğin bir arada verilmesi nedeniyle kullanıcılar tarafından sıklıkla karıştırılır. 4K teknolojisinin en çok karıştırıldığı UHD ve HDR ile farkını bilmek alışverişiniz sırasında size yardımcı olur.
4K ve UHD Farkı Nedir?
Ultra HD olarak adlandırılan UHD teknolojisi neredeyse 4K ile aynı olsa da aralarında bazı farklar vardır. Ultra yüksek çözünürlük olarak Türkçeleştirilen Ultra High Definition bir sinema formatıdır. 4096 x 2160 çözünürlük oranı ile 4K’nın 3840 x 2160 kare sayısından fazladır. Ultra HD teknoloji gerçekten de yatay olarak 4096 piksele sahip olduğu için 4000 oranına eşken 4K teknolojisi yuvarlama bir rakamdır. Özetlemek gerekirse, UHD teknolojisinde 4K’dan daha fazla piksel vardır. Bu nedenle bilgisayarda 4000 ve üzeri yatay pikselli ekran UHD olarak adlandırılır.
UHD sinema formatı, 4K sinema formatının televizyonlara uygulanan dijital versiyonu olarak açıklanabilir. Sinema görüntü formatı 1.85:1 ve 2.35:1, 4K görüntü formatı 1,78:1 oranına sahiptir. Televizyon görüntü formatı yaygın olarak 16:9 olarak tasarlanır. Açıklamak gerekirse sinema ekranları televizyon ekranlarından daha geniş olarak tasarlanır. Bu nedenle sinema formatı olarak kullanılan UHD yatay piksel sayısı 4K televizyonlardan daha fazladır.
4K ve HDR Aynı mıdır?
4K ekranlarda yaklaşık 8.3 milyon olan piksel sayısı her daim aynı kaldığı için ekran boyutu genişledikçe kareye düşen birim sayısı ve çözünürlükte değişim meydana gelir. Bu nedenle 4K teknolojisinin 55 inç altındaki televizyonlarda anlaşılamayacağı, sinema perdelerinde yetersiz kalacağı söylenebilir. Çözünürlüğün korunması için belli ekran boyutları tercih edilmelidir. Ekran boyutu arttıkça piksel boyut ve aralıkları artarak görüntüde bozulma meydana gelir.
HDR olarak bilinen High Dynamic Range, Yüksek Dinamik aralık olarak Türkçeleştirilir. Ekrandaki görüntülerin net ve gerçekçi olması için kullanılan teknolojilerden biri olmasına rağmen yöntemi 4K ile tamamen farklıdır. Piksel sayısını artırarak yüksek çözünürlük elde etmeyi hedefleyen 4K’nın karşısına tonlamaları kullanarak çıkar. HDR parlak beyaz yakalama, kontrast genişletme ve gölge – aydınlık alanları düzenleme yoluyla görüntünün daha gerçekçi olmasını sağlar.
Doygun ve belirgin renkler, yumuşak gölge ve ışık için HDR filtrelerinin kullanıldığını biliyor olabilirsiniz. HDR ile görüntü iyileştirmesi ekranlara da uygulanan bir teknolojisidir. Hangi filmi izlerseniz izleyin ekran otomatik olarak filtreleyerek görüntü kalitesini iyileştirir. HDR ve 4K teknolojisi ayrı olarak tercih edilebileceği gibi birlikte kullanılan ekranlarla da gerçekçi görünüm için seçim yapılabilir.
4K Avantajları Nelerdir?
Yeni televizyon almak istiyorsanız şüphesiz ki seçiminizi 4K özellik sunan bir modelden yana yapmalısınız. HD ve Full HD görüntülerdeki gren ve donukluğu bile ortadan kaldırarak eski filmlerde bile başarılı bir görüntü kalitesi sunar. Teknolojinin en büyük avantajı da yüksek görüntü kalitesinin geniş bir ekran aralığında kullanılmasıdır. Temiz, net, parlak, gerçekçi ve göz yormayan görüntüler sayesinde izlediğiniz film ya da videoların tadını daha fazla çıkarabilirsiniz. 4K kameralar ile çektiğiniz video ve fotoğraflarınızı tıpkı gerçek hayattaki gibi geniş ekranlarda izlemenin keyfi başkadır.
Eşsiz bir oyun deneyimi, ses teknolojileri ile güçlendirilmiş bir 4K televizyonun en belirgin yanıdır. Ekrana bağladığınız oyun konsolu sayesinde yeni çıkan yapımlarda maceranın içerisine girmiş gibi kendinizi kaptırırsınız. Amerika’da 4K kanalların yaygınlaşmaya başladığı düşünülürse, gelecekte normal televizyon kanallarından da en yüksek verimi almak için siz de böyle bir modeli şimdiden evinizin baş köşesine koyabilirsiniz.
