Bilgisayar ve görsel teknolojinin gelişmesi belki de en çok oyunseverlerin ilgisini çeker. Her geçen yıl çok daha gerçekçi grafiklere sahip oyunlar piyasaya sürülürken bu oyunları en mükemmel şekilde çalıştıracak bilgisayar donanımları da geliştirilir. Bu gelişmelerin sonucunda kendini oyunlara kaptıran çok sayıda kişi, saatlerce hatta çoğu zaman günlerce bilgisayarların başından kalkmadan oyun oynar. Günün büyük bir bölümünü oyuna ayıran oyun tutkunlarının, oyun zamanlarında sadece tuvalet ihtiyaçları için bilgisayar başından ayrılırken nadiren yemek yedikleri görülebilir. Ayrıca fiziksel herhangi bir efor harcamadıkları ve insanlarla iletişim kuramadıkları için bir süre sonra önemli sağlık sorunları yaşayabilirler. Eğlenceli bir aktivite olarak görünen bu durum çoğunlukla oyun bağımlılığının bir göstergesidir. Dünya Sağlık Örgütü, 2019’dan beri oyun bağımlılığını bir hastalık olarak tanır ve kumar bağımlılığı gibi değerlendirilmesi gerektiğini belirtir.
Oyun Bağımlılığı Nedir?
Oyun bağımlılığı; bilgisayar, konsol ya da mobil cihazlardan oynanan oyunlar üzerinde aşırı zaman geçirilmesine bağlı olarak bir insanın fiziksel, ruhsal ve sosyal sorunlar yaşamasına neden olan bir tür bağımlılık olarak tanımlanır.
Dijital dünyada yer alan oyunlara bağımlı olarak yaşayan insanlar durumu takıntı boyutunda deneyimleyerek genellikle kendilerini kontrol edemez. Ayrıca gerçek dünyayla olabildiğince az iletişim kurarlar.
Ancak oyun oynamayı seven herkesin oyun bağımlısı olarak değerlendirilmemesi gerekir. Oyunseverlerin birçoğu farklı çeşitte oyun oynamayı sevebilir ya da yeni çıkan oyunları ilk oynayanlar arasında yer alıp bu konuda bilgi sahibi olmak isteyebilir. Bu durum onları oyun bağımlısı yapmaz. Oyun bağımlısı olarak görülebilmesi için bu durumun sürekli olarak tekrarlanması gerekir.
Bunun için bir kişinin oyun başında ne kadar süre geçirdiği; bu sürenin sonrasında fiziksel ve sosyal yaşantısında sorunlar yaşayıp yaşamadığı gibi konular incelenmelidir.
Oyun Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir?
Oyun bağımlılığı nedenleri, çözüme ulaşma noktasında bakılması gereken ilk yerdir. Dijital oyunlarda kendini kabul ettirmek isteyen insanlar, oyunda ne kadar süre geçirirse o kadar etkili olacağını düşünür. Bunun sonucu olarak da saatlerce oyunun başından kalkmadan hayatlarına devam edebilirler. Oyun geliştiriciler de bunu bildikleri için insanları oyunda daha çok tutabilmek adına geliştirmeler yaparak bu yönde çalışmalarına devam eder.
Ayrıca ailesinde ya da sosyal çevresinde yeteri kadar saygı görmeyen insanların dijital oyunlara daha çok yöneldikleri gözlemlenir. Bu oyunlarda başarılı sonuçlar elde etmeye başladığında oyun içerisindeki diğer kullanıcılar tarafından saygı görmeye ve onların takdirini kazanmaya başlarlar. Böylece oyun içerisinde geçirilen süre zamanla daha fazla artar. İnsanların sosyal hayatlarındaki saygı ihtiyacı onları oyun bağımlılığına doğru hızla sürükleyen etkenler arasındadır.
Çevrimiçi oyunlar, dijital oyun bağımlılığı riskini daha çok artırır. Sosyal hayatında çekingen olan insanlar, oyun ortamına girdiğinde oynadığı karakterle duygusal bir bağ kurup onu içselleştirebilmektedir. Günlük hayatta yaşanan sorunları ya da benzerlerini gerçek yaşamda görmezden gelirken oyun karakteriyle çözdüğü sorunlarla kendini daha başarılı görme eğilimindedir.
Oyun Bağımlılığın Belirtileri Nelerdir? Oyun Bağımlısı Olup Olmadığınızı Nasıl Anlarsınız?
Bilgisayar oyun bağımlılığı, Dünya Sağlık Örgütü’nün de açıkladığı gibi kumar bağımlılığı ile benzer belirtiler gösterir. Üstelik bu belirtiler son derece açık bir şekilde gözlemlenebilir.
Sağlık kuruluşları tarafından yayımlanan, oyun bağımlılığını belirlemeye yardımcı olabilecek bazı maddeler bulunur. Aşağıda oyun bağımlılığı belirtileri olarak sunulan maddeleri değerlendirerek oyun bağımlısı olup olmadığınızı değerlendirebilirsiniz. Bu maddelerden en az beş tanesine sahipseniz oyun bağımlısı olma ihtimaliniz oldukça yüksektir:
- Hayatınızın merkezine sadece oyunları koymak
- Okulda ya da iş hayatınızda gösterdiğiniz performansta ciddi bir düşüş yaşamak
- Bir süre oyun oynamadığınızda daha agresif olmak ve içinize kapanmak
- Ne kadar uzun süre oyun oynarsanız kendinizi o kadar iyi hissetmek
- Sürekli artık daha az oyun oynayacağınızı söylemek ancak bunda başarılı olamamak
- Daha önce severek yaptığınız sosyal aktivitelerden artık keyif almamak ve bunları yapmak yerine oyun oynamayı tercih etmek
- Sosyal çevrenizle daha az iletişim kurmaya başlamak
- Saatlerce oyun oynadığınız halde her zaman çok az oyun oynadığınızı söylemek
- Günlük yaşantınızda kötü anlar yaşadığınızda bu ortamdan kaçış olarak oyun oynamaya yönelmek
- Sosyal çevrenizi ve arkadaşlarınızı artık önemsememek ve onlarla görüşmek yerine oyun oynamayı tercih etmek
- Oyun oynarken kendinizi hiç olmadığınız kadar mutlu ve enerjik hissetmek
- Davranışlarınız ve psikolojik durumunuz daha çok depresyon ya da anksiyete gibi görünmesi
Oyun Bağımlılığından Nasıl Kurtulunur?
Oyun bağımlılığı günümüzde ciddi bir problem olarak baş göstermeye başladığından beri “Oyun bağımlılığı nasıl bırakılır?” konusuna da yoğun bir ilgi oluşmuştur. Oyun bağımlılığı ileri seviyede olmayan kişiler için bu hastalığın önüne geçmek mümkündür. Ancak bağımlılık ileri seviyedeyse oyun bağımlılığı tedavisi için mutlaka profesyonel bir destek alınması gerekir.
Oyun bağımlılığının önüne geçebilmek için hasta yakınlarının desteği en önemli etkenler arasında yer alır. Çünkü bir oyun bağımlısı kendi başına bu sorunun farkında olamayabilir. Bu nedenle de ortada çözülecek bir sorun olmadığını düşünmesi doğaldır.
Öncelikle oyun bağımlısı olan kişilerin sevdiği insanlarla sıklıkla iletişim haline olması çok önemlidir. Bu sayede günlük hayatında karşısına çıkacak her türlü sorunda karşılıklı konuşarak çözüm bulmak kolaylaşır. Sosyal hayatında iletişimi kuvvetli olan kişiler genellikle daha pozitiftir ve bireylerin olumlu ruh hali tüm yaşantısına yansır.
Oyun bağımlısı olan bir kişiye artık oyun oynamaması yönünde sürekli baskı yapılması, beklenenin aksine durumu daha da kötüleştirebilir. Baskı yapmak yerine gün içerisinde oyun oynamaya alternatif aktivite seçenekleri sunmak çoğu kez daha etkili sonuçlar verir. Oyun bağımlıları ne kadar fazla sosyal hayata katılır ve çevresi tarafından saygı görmeye başlarsa oyun bağımlılığı kurtulma şansı o derece artar.Yukarıda “Oyun bağımlılığı nedir?” anlatmaya çalıştık. Siz de bağımlısı olmadan sadece eğlenmek amaçlı oynamak için en iyi oyun konsolları ve oyunlara buradan bakabilirsiniz.
