Son zamanlarda “Metaverse” kavramı çok fazla konuşulur hale geldi. Metaverse, kimileri tarafından geleceğimizi şekillendirecek bir gelişme olarak görülürken kimileri ise bunun bir hayal ürünü ya da kalıcı olmayan bir fikir olduğunu düşünüyor. Metaverse ekseninde birçok yeni iş alanı açılacağını, var olan mesleklerin ise biçim değiştireceğini söyleyenler de mevcut bulunuyor. Peki bilmeyenler için Metaverse nedir? Metaverse kavramı, meslek tanımlarını değiştirip yeni iş alanları mı açacak? Peki Metaverse mimarlığı nedir? İşte bu konu hakkında tüm merak edilenler…
Metaverse
Fütürizm ve bilim kurguda Metaverse terimi; sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) cihazlarının kullanımı aracılığıyla, tek bir evrensel ve sürükleyici sanal dünya olarak internetin varsayımsal bir yinelemesi olarak tanımlanıyor. Mark Zuckerberg ise bu kavramı, sadece ekrana bakmak yerine içine girilebilecek “sanal bir ortam” olarak tanımlıyor. Metaverse kavramı, insanların sanal gerçeklik başlıkları, artırılmış gerçeklik gözlükleri, akıllı telefon uygulamaları veya diğer cihazları kullanarak buluşabileceği, çalışabileceği ve oynayabileceği sonsuz, birbirine bağlı sanal toplulukların dünyası şeklinde de açıklanabilir. Metaverse terimi ilk olarak, 1992 yılında Neal Stephenson tarafından yazılan bilimkurgu romanı Snow Crash’te “meta” ve “evren” kelimelerinin birleşimiyle ortaya çıktı.
Metaverse evreni, içinde bulunulan bedenlenmiş bir internet olarak da düşünülebilir. İnsanların gerçek dünyadaki hareketlerine benzer şekilde, siber uzayda dolaşmalarını ve aynı odadaymış gibi dünyanın her yerinden insanlarla etkileşime girmelerini sağlayacağı söyleniyor. Yeni ve yenilikçi çevrimiçi platformların geliştirilmesi, gerçek ve sanal dünyalar arasındaki çizgiyi bulanıklaştırıyor. Sadece web sitelerine göz atmak yerine, başkalarıyla etkileşim kurmak için kişilerin kendi sanal dünyalarını yaratmaları sağlanıyor. Öğrenme, sosyalleşme ve iş yapma şekli değişmeye başlıyor. Aynı zamanda bu yeni sanal dünya, iş ortamını da değiştiriyor. Uzaktan çalışmadan okula, arkadaşlara ayak uydurmaya kadar tüm bağlantılar meta verinin sınırlarına girmeye başlıyor.
Metaverse hala devam eden bir proje olmasına rağmen özellikleri şu şekilde:
- Kullanıcıların avatarlarını kullanarak özgürce hareket ettiği üç boyutlu alanlardan oluşuyor. Bu alanlarda kullanıcılar; oynayabiliyor, oluşturabiliyor, çalışabiliyor ve hatta ticari anlaşmalar yapabiliyor.
- Meta veri deposu; şirketlere ait değil, paylaşılan bir teknik yapı olarak öne çıkıyor.
- Sanal alanlar, onları diğer kullanıcıların kullanımına sunan başka kullanıcılar tarafından oluşturulabiliyor.
- Gerçek ve dijital alan arasındaki bağlantıyı mümkün kılmak için artırılmış gerçeklik ve hibrit gerçeklik teknolojileri kullanılıyor.
- Sanal ve gerçek para birimleri kullanılabiliyor.
- Sanal alanlar, uyumlu teknik standartlara, protokollere, birlikte çalışabilirliğe, dijital mülkiyete, blok zinciri teknolojisine ve kullanımlarını düzenleyen mevzuata dayanıyor.
2022 yılı itibariyle bu alanda yatırım yapan ve altyapı oluşturmaya başlayan şirketler:
- Meta
- NVIDIA
- Epic Games
- Microsoft
- Apple
- Decentraland
- Roblox Corporation
- Unity Software
- Snapchat
- Amazon
Meta (Facebook) Reality Labs tarafından Metaverse’e şimdiden 10 milyar dolardan fazla yatırım yapıldığı belirtiliyor. Metaverse evreninin beş yıllık bir süre içinde 10.000 iş alanı yaratılacağı ve pazar büyüklüğünün 2024 yılına kadar 800 milyar dolar olacağı tahmin ediliyor.
Metaverse ile Yeni İş Alanları
Metaverse dünyasındaki avatar tabanlı işler, uzaktan yapılabilecek herhangi bir iş anlamına geliyor. Avatar tabanlı işlerin ana avantajı, insanların dünyanın herhangi bir yerinden çalışmasını sağlayabilmeleri oluyor.
Metaverse evrenindeki iş alanları ile istihdamın, nihayetinde daha yetenekli ve meta verinin ortaya çıkan ihtiyaçlarına yaratıcı bir şekilde uyum sağlama yeteneğiyle donatılmış kişilere doğru kayacağı anlamına geliyor. Bu durum; çevrimiçi alanlarda gezinmek için sosyal ve duygusal zekanın gerekliliğini, sürekli öğrenme ve büyüme yeteneğini, dijital ve yaratıcı üretim araçlarında uzmanlaşmayı içeriyor.
Yüksek talep gören mevcut Metaverse işlerinin hepsinin ortak bir beceri dizisi bulunuyor. Bu becerilerin tümü teknik, mantıksal ve yaratıcı matriste yer alıyor. Bu alanlarda beceri kazanmak, potansiyel olarak yapılabilecek işin kapsamını ve türünü genişletmeye yardımcı olabilir. Metaverse işleri gelişmekte olan bir endüstri olarak görülüyor ve birçok iş alanına yayılacağı tahmin ediliyor.
Metaverse Mimarlığı
Metaverse mimarları, Metaverse mimarisini ve her türlü sanal dünya projesini Metaverse’de yaratan ve geliştiren kişiler olarak tanımlanıyor. Tıpkı geleneksel mimarlar gibi olmalarının yanında, fizik yasalarına uygun binalar tasarlamalarına gerek kalmıyor. Metaverse mimarları ile geleneksel mimarlar arasındaki temel fark bu oluyor. Pencereler, arka kapılar, havalandırma, yerçekimi, hava durumu vb. konularla ilgilenmelerine gerek kalmıyor. Aksine tasarladıkları binaların çoğu yerçekimi ve fizik yasalarına meydan okuyor. Bu yönüyle Metaverse mimarları, oyun geliştiriciler olarak da düşünülebilir.
Metaverse mimarları; yalnızca Metaverse mimarisinin formu, geometrisi ve görselleri üzerinde çalışıyor. Bu durum, bir yapı dışarıdan küçük görünse bile içeride 10 kat merdivenli tam donanımlı 5 yıldızlı bir otel olabileceği anlamına geliyor. Metaverse mimarlarının, 3B modelleme başta olmak üzere; kullanıcı arayüzü, içerik tasarımı, karakter tasarımı ve oyun tasarımı gibi çeşitli mesleklere ait bilgi donanımlarına sahip olmaları gerekiyor.
Metaverse Mimarlığı için Gerekli Olan Beceriler
Metaverse mimarlığı ile mimarların, üç boyutlu olan yeni sanal ortama uyum sağlayabilmeleri ve bu ortamda çalışabilmeleri için yeni gereklilikleri sağlamaları gerekiyor. Yeni sanal dünya ile birçok yeni program ve tasarım yöntemini öğrenmek zorunlu hale geliyor.
1. Temel Tasarım Becerileri
Geleneksel mimaride olduğu gibi, Metaverse mimarlığında da gerçekten yaratıcı olmak gerekiyor. Bu, çizim gibi temel konuların nasıl yapılacağını bilmeyi ve genellikle estetik açıdan hoş şeylere dikkat etmeyi içeriyor. Metaverse mimarları bu ihtiyacı bir adım öteye taşıyor. Bunun nedeni kurgusal dünyanın; renkli, canlı ve eğlenceli olmasının gerekliliği oluyor. Kullanıcıları anında içine çekecek göz alıcı yapılar tasarlayabilmek gerekiyor.
2. Hesaplamalı Tasarım
Hesaplamalı tasarım, algoritma ve parametrelerin bir kombinasyonunu kullanarak tasarım zorluklarını çözmek için gelişmiş bilgisayar işlemeyi kullanan bir yöntem olarak tanımlanıyor. Bir tasarımcının iş akışının her adımı, bilgisayar koduna dönüştürülüyor. Projeye özgü faktörlerle birleştirilen bu veriler, tasarım modelleri oluşturan veya tasarım çalışmalarını tamamlayan algoritmalar geliştirmek için kullanılıyor. Temel programlama tamamlandıktan sonra tasarım dinamik ve tekrarlanabilir bir süreç haline geliyor. Yani tüm bu verilerin nasıl kodlanacağını bilmek gerekiyor.
3. Prosedürel İçerik Üretimi (PCG)
Prosedürel içerik üretimi (PCG), genellikle insan tarafından oluşturulan materyalleri ve yöntemleri bilgisayar tarafından oluşturulan rastgelelik ve işleme kapasitesi ile birleştirerek bilgisayarlarda manuel olarak değil algoritmik olarak oluşturuyor. Üreticilerin daha büyük miktarlarda içerik oluşturmasına ve sonsuz içerikli oyunlar oluşturmasına olanak sağlamak için video oyunlarında ve filmlerde de sıklıkla kullanılıyor.
4. Yapay Zeka
Yapay zeka (AI), tipik olarak insan zekasına ihtiyaç duyacak görevleri yapabilen akıllı bilgisayarların geliştirilmesine ayrılmış büyük bir bilgisayar bilimi konusu oluyor. Yapay zeka, tasarım ortamında, yeni içerikler oluşturmak için kullanılıyor.
Metaverse Evreni ile Bilimkurgu Gerçeğe Dönüşecek
Metaverse evreninde çalışacak mimarlar için, diğer sektörlerde de olduğu gibi birçok bilinmezlik ve olasılık mevcut bulunuyor. Metaverse dünyasının geleceği düşünüldüğünde; bu dünyada çalışacak olan mimarların, öğretilen eski tasarım pratiklerinin üzerine yeni birçok bilgiyi ve deneyimi eklemeleri gerektiği görülüyor. Meta ve evren fikri geçmişte bir bilimkurgu kitabı ya da filmi iken, güncel çalışmalar ile geleceğin gerçeğine dönüşeceği tahmin ediliyor. Bu gelişmelere bakıldığında hayatımız, yakın zamanda gerçek anlamda değişebilir.
Siz de yeni teknolojilere meraklı biri iseniz, en son teknolojik cihazları buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.
