Vücut kitle indeksi, ilk olarak 1800’lerde Belçikalı istatistikçi ve antropolog Adolphe Quetelet tarafından ortaya atılır. Bu kavram, ilerleyen yıllarda Amerikalı araştırmacılar tarafından geliştirilerek günümüzde dünya genelinde birçok uzman tarafından obeziteyi belirlemek için yaygın olarak kullanılır. Vücut ağırlığının normalden az veya fazla olup olmadığını değerlendirmek amacıyla kullanılan boy kilo indeksi veya diğer adıyla vücut kitle indeksi formülü, uzmanlar arasında sıkça tercih edilir.

Dünya Sağlık Örgütü, vücut kitle indeksi üzerinde durarak sadece obeziteyi değil aynı zamanda çeşitli sağlık sorunlarını ve hastalıkları belirlemek için birçok araştırma yapar. Bu çalışmalar sonucunda ortaya çıkan makaleler, insan sağlığı üzerindeki etkileri anlamak ve önlemek adına önemli bilgiler sunar.

Vücut indeksi formülü sayesinde, vücut ağırlığınızı boyunuza göre sağlıklı olarak belirtilen aralığa sahip olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Bu indeksle beraber sahip olmanız gereken ideal kilo da belirlenir. Aynı zamanda,bu hesaplama sayesinde zayıf, hafif şişman ya da obez gibi sınıflandırmalar kolaylıkla yapılır. Hesaplamanın asıl amacı ise ideal boy kilo oranını belirlemek ve o oranlara ulaşmanızı sağlamaktır.Vücut kitle indeksi, boy kilo indeksi nasıl hesaplanır, ideal boy kilo indeksi nedir bilmiyorsanız tüm bu soruların yanıtını ve daha fazlasını yazının devamında bulabilirsiniz.

Boy Kilo İndeksi Hesaplama Nedir?

Boy kilo indeksi, vücut ağırlığınızın ve boy uzunluğunuzun hesaplanmasıyla elde edilen bir değerdir. Bu değer obeziteyi belirlemek için dünya genelinde yaygın olarak kullanılır. Burada herkes tarafından yanlış bilinen bir nokta ise kişinin vücuttaki yağ dağılımı hakkında bilgi verdiğidir. Boy kilo indeksi, vücudunuzdaki yağ oranları hakkında bilgi vermez sadece boy uzunluğunuz ve vücut ağırlığınız hesaplanır.

Boy kilo indeksi hesaplaması için öncelikle kilonuzun tartılması ve boyunuzun ölçülmesi gerekir. Doğru bir hesaplama için bu veriler yeterlidir. Boy kilo indeksi hesaplaması için ağırlığınızı boyunuzun karesine bölmeniz gerekir(Vücut Kitle İndeksi=Kilogram/Metre2). Her yaştan birey için hesaplama şekli aynıdır. Ancak, yaşa göre boy kilo indeksi değerlendirme şekli farklılık gösterebilir.

Boy Kilo İndeksi Hesaplamasında Neler Dikkate Alınır?

Boy kilo indeksi, vücudumuzdaki yağ oranını hesaplamak için kullanılır. Ancak, boyunuzu ve kilonuzu dikkate aldığı için bazı durumlarda yanıltıcı olabilir. Bu nedenle, boy ve kilo hesaplaması dışında bazı faktörler de dikkate alınır. Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir:

• Yağ dağılımı: Vücut tipinize göre yağ dağılım oranı değişiklik gösterebilir.
• Kas kütlesi: Kas kütlesi, vücut ağırlığınızın bir kısmını oluşturur bu nedenle boy kilo indeksi ölçümlerinde doğru hesaplanmayabilir. Yüksek kas kütlesi oranına sahip olmanız normal yağ oranına sahip olduğunuz anlamına da gelebilir.
• Bel çevresi: Bel çevresi ölçümü, obezite ve diğer sağlık sorunlarınızın ölçümünde önemli bir etkendir. Çünkü, karın bölgesinde biriken yağlar kalça ve bacaklarınızda biriken yağlardan daha fazla sağlık sorunu teşkil edebilir.
• Yaş, cinsiyet ve genetik özellikler: Yaşınız, cinsiyetiniz ve genetik özellikleriniz de kilo boy indeksinde önemli bir etkendir. Bazı bireylerin vücutları, genetik olarak daha çok yağ depolayabilir. Yaşlı bireylerde ise yağ oranında artış görülür.

Boy Kilo İndeksi Hesaplama Sonucuna Göre Değerler

Vücut kitle indeksi, yetişkinler için belirli değer aralıklarını içerir. Boy kilo indeksi hesaplama sonucuna göre bazı değerler elde edilir. Kadınlarda ve erkeklerde çıkan sonuçlara göre kişinin ağırlığının değerlendirmesi aşağıdaki aralıklara göre belirlenebilir:

• 18,5 kg/m2 ve daha düşük değerler zayıf olarak değerlendirilir.
• 18,5 kg ve 24,9 kg/m2 arasındaki değerler ise ideal ağırlıkta olarak değerlendirilir.
• 25,9 kg ve 29,9 kg/ m2 arası olan değerler kilolu olarak belirtilir.
• 30,0 kg ve 34,9/ m2 arasındaki değerler 1.derece obezite olarak değerlendirilir.
• 35,0 kg ve 39,9 kg/m2 arasında olan değerler 2. derece obezite olarak değerlendirilir.
• 40 kg/ m2 arasındaki değerler ise 3. derece obezite olarak belirtilir.

Yaşa Göre Boy Kilo İndeksi Nasıl Olmalı?

Vücut kitle indeksi, her yaştan birey için hesaplanır. Ancak,sonuçların değerlendirilmesi çocuklarda ve yetişkinlerde farklılık gösterir. Bu nedenle, çocuklarda ve yetişkinlerde boy kilo indeksi hesaplaması yorumlanırken yaş ve cinsiyet faktörlerine göre farklı değerler kullanılır. Doğru bir değerlendirme yapabilmeniz için Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulan tabloya göz atabilirsiniz.

Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluşturulan tabloya göre, çocuğunuzun yaşına göre olması gereken vücut kitle indeksi belirtilen değerin 5 ve altında kalıyorsa zayıf, 5 ve 85 arasındaki dilimde kalıyorsa ideal ağırlıkta, 85 ve 95 arasındaki dilimde olduğu takdirde kilolu, son olarak 95 ve üzerinde kalıyorsa da obez olarak değerlendirilir.Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği tabloya göre vücut kitle indeksi değerleri şu şekildedir:

• 19- 24 yaş aralığında olan kişiler için; 19-24
• 25-35 yaş aralığı için; 20-25
• 45-54 yaş aralığı için; 22-27
• 55-64 yaş aralığında olan kişiler için; 23-28
• 65 ve üzeri olan kişiler için ise ideal değer 24-29 olmalıdır.

Boy Kilo İndeksi Hesaplama Sonucuna Göre Zayıf Kişiler için Sağlık Riskleri

Vücut kitle indeksinin yüksek olması durumunda bazı sağlık sorunlarıyla karşılaşabildiğiniz gibi düşük olan değerlerde de bazı sağlık sorunları ile karşılaşabilirsiniz. Bu bazı sağlık sorunları aşağıdaki gibidir:

• Bağışıklık sisteminde zayıflık,
• Kadınlarda düzensiz regl dönemi,
• Saçlarda dökülme,
• Ciltte kuruluk,
• Depresyon,
• Kalp ve damar rahatsızlıkları,
• Vitamin, mineral ve besin eksikliği.

Boy Kilo İndeksi Hesaplama Sonucuna Göre Kilolu Kişiler için Sağlık Riskleri

Sağlıksız beslenme, aşırı fast-food tüketimi, hareketsiz yaşam tarzı gibi nedenler bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Vücudunuzda yağ oranının artmasıyla beraber kanda kolesterol ve trigliserit değerlerinin yükselmesi gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz. Bu ve buna benzer sağlık sorunları yaşayabilirsiniz.Vücudunuzdaki fazla kilolar nedeniyle karşılaşabileceğiniz bazı sağlık sorunları aşağıdaki gibidir:

• İç organlarda yağlanma,
• Hipertansiyon,
• Kalp ve damar rahatsızlıkları,
• Sindirim sisteminde rahatsızlıklar,
• Diyabet.

Hafif şişman ya da obezite riskini taşımanız halinde uzman hekim-diyetisyen eşliğinde beslenme programı oluşturabilir ve kilonuza dikkat edebilirsiniz.