Bilgisayar ve görsel teknolojinin gelişmesi belki de en çok oyunseverlerin ilgisini çekiyor. Her geçen yıl çok daha gerçekçi grafiklere sahip oyunlar piyasaya sürülürken bu oyunları en mükemmel şekilde çalıştıracak bilgisayar donanımları da geliştiriliyor. Bu gelişmelerin sonucunda oyun oynamayı seven hemen herkes saatlerce hatta çoğu zaman günlerce bilgisayarların başından kalkmadan oyun oynuyor. Oyun zamanlarında sadece tuvalet ihtiyaçları için bilgisayar başından ayrılırken çok nadir yemek yiyorlar. Ayrıca fiziksel herhangi bir efor harcamadıkları ve insanlarla iletişim kuramadıkları için bir süre sonra önemli sağlık sorunları yaşayabiliyorlar. Eğlenceli bir aktivite olarak görünen bu durum aslında oyun bağımlılığının bir göstergesi olabiliyor. Kimyasal madde bağımlılığına karşı tüm dünyada toplumsal bir duyarlılık olmasına rağmen oyun bağımlılığı konusunda aynı davranış gösterilmiyor. Oysa 2019 yılının Mayıs ayında Dünya Sağlık Örgütü, oyun bağımlılığını bir hastalık olarak resmen tanıdığını duyurdu ve bu konunun tıpkı kumar bağımlılığı gibi değerlendirilmesi gerektiğini belirtti. Biz de bu yazımızda oyun bağımlılığı nedir ve oyun bağımlısı mısınız anlatmaya çalışacağız.
Oyun Bağımlılığı Nedir?
Oyun bağımlılığı; bilgisayar, konsol ya da mobil cihazlardan oynanan oyunlar üzerinde aşırı zaman geçirilmesine bağlı olarak, bir insanın fiziksel, ruhsal ve sosyal sorunlar yaşamasına neden olan bir tür bağımlılık olarak tanımlanıyor.
Dijital dünyada yer alan oyunlara bağımlı olarak yaşayan insanlar çok takıntılı oluyor ve bazı durumlarda genellikle kendilerini kontrol edemiyor. Ayrıca gerçek dünyayla olabildiğince az iletişim kurmaya çalışıyor.
Ancak oyun oynamayı seven herkesin oyun bağımlısı olarak değerlendirilmemesi gerekiyor. Oyunseverlerin birçoğu farklı çeşitte oyun oynamayı seviyor olabilir ya da yeni çıkan oyunları ilk oynayanlar arasında yer alıp bu konuda bilgi sahibi olmak istiyor olabilir. Bu durum onları oyun bağımlısı yapmıyor. Oyun bağımlısı olarak görülebilmesi için bu durumun sürekli olarak tekrarlanıyor olması gerekiyor.
Bunun için bir kişinin oyun başında ne kadar süre geçirdiği ve bu sürenin sonrasında fiziksel ve sosyal yaşantısında sorunlar yaşayıp yaşamadığı konuları inceleniyor olmalıdır.
Oyun Bağımlılığının Nedenleri Neler?
Dijital oyunlarda kendini kabul ettirmek isteyen insanlar, oyunda ne kadar süre geçirirse o kadar etkili olacağını düşünüyor. Bunun sonucu olarak da saatlerce oyunun başından kalkmadan hayatlarına devam ediyor. Oyun geliştiriciler de bunu bildikleri için insanları oyunda daha çok tutabilmek için geliştirmeler yaparak bu yönde çalışmalarına devam ediyor.
Ayrıca ailesinde ya da sosyal çevresinde yeteri kadar saygı görmeyen insanlar dijital oyunlara daha çok yöneliyor. Bu oyunlarda başarılı sonuçlar elde etmeye başladığında oyun içerisindeki diğer kullanıcılar tarafından saygı görmeye ve onların takdirini kazanmaya başlıyor. Böylece oyun içerisinde geçirilen süre zamanla daha fazla artarak devam ediyor. İnsanların sosyal hayatlarındaki saygı ihtiyacı onları oyun bağımlılığına doğru hızla sürüklüyor.
Çevrimiçi oyunlar, oyun bağımlılığı riskini daha çok artırıyor. Sosyal hayatında çekingen olan insanlar oyun ortamına girdiğinde oynadığı karakterle duygusal bir bağ kurup onu içselleştiriyor. Günlük hayatta yaşanan sorunları ya da benzerlerini gerçek yaşamda görmezden gelirken oyun karakteriyle çözdüğü sorunlarla kendini daha başarılı görüyor.
Oyun Bağımlılığın Belirtileri Nelerdir ve Oyun Bağımlısı Olup Olmadığınızı Nasıl Anlarsınız?
Oyun bağımlılığı, Dünya Sağlık Örgütü’nün de açıkladığı gibi kumar bağımlılığı ile benzer belirtiler gösteriyor. Üstelik bu belirtiler son derece açık bir şekilde kendini gösteriyor.
Sağlık kuruluşları, bir kişinin oyun bağımlısı olup olmadığını anlamak için bazı maddeler yayımladı ve bu maddelerden en az 5 tanesine sahip olan kişilerin oyun bağımlısı olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirtti.
Aşağıdaki maddeleri değerlendirerek oyun bağımlısı olup olmadığını gözlemleyebiliyorsunuz. Bu maddelerden en az beş tanesine sahipseniz oyun bağımlısı olma ihtimaliniz oldukça yüksek oluyor.
- Hayatınızın merkezine sadece oyunları koyuyorsanız,
- Okulda ya da iş hayatınızda gösterdiğiniz performansta ciddi bir düşüş yaşıyorsanız,
- Bir süre oyun oynamadığınızda daha agresif oluyor ve içinize kapanıyorsanız,
- Ne kadar uzun süre oyun oynarsanız kendinizi o kadar iyi hissediyorsanız,
- Sürekli artık daha az oyun oynayacağınızı söylüyor ancak bunda başarılı olamıyorsanız,
- Daha önce severek yaptığınız sosyal aktivitelerden artık keyif almıyor ve bunları yapmak yerine oyun oynamayı tercih ediyorsanız,
- Sosyal çevrenizle daha az iletişim kurmaya başladıysanız,
- Saatlerce oyun oynadığınız halde her zaman çok az oyun oynadığınızı söylüyorsanız,
- Günlük yaşantınızda kötü anlar yaşadığınızda bu ortamdan kaçış olarak oyun oynamayı görüyorsanız,
- Sosyal çevrenizi ve arkadaşlarınızı artık önemsemiyor ve onlarla görüşmek yerine oyun oynamayı tercih ediyorsanız,
- Oyun oynarken kendinizi hiç olmadığınız kadar mutlu ve enerjik hissediyorsanız,
- Davranışlarınız ve psikolojik durumunuz daha çok depresyon ya da anksiyete gibi duruyorsa, bir oyun bağımlısı olmak ihtimaliniz çok yüksek çıkıyor.
Oyun Bağımlılığının Tedavisi Nasıl Oluyor?
Oyun bağımlılığı ileri seviyede olmayan kişiler için bu hastalığın önüne geçmek mümkün oluyor. Eğer bağımlılık ileri seviyedeyse mutlaka profesyonel bir destek alınması gerekiyor.
Oyun bağımlılığının önüne geçebilmek için hasta yakınlarının desteği en önemli etkenler arasında yer alıyor. Çünkü bir oyun bağımlısı kendi başına bu sorunun farkında olamayabiliyor. Bu nedenle de ortada çözülecek bir sorun olmadığını düşünüyor olabilir.
Öncelikle oyun bağımlısı olan kişilerin sevdiği insanlarla sıklıkla iletişim haline olması gerekiyor. Bu sayede günlük hayatında karşısına çıkacak her türlü sorunda karşılıklı konuşarak çözüm buluyor olursunuz. Sosyal hayatında iletişimi kuvvetli olan kişiler daha pozitif oluyor ve bunu tüm yaşantısına yayabiliyor.
Oyun bağımlısı olan bir kişiye artık oyun oynamaması yönünde sürekli baskı yapılmaması gerekiyor. Daha çok gün içerisinde oyun oynamaya alternatif aktivite seçenekleri sunulması daha etkili sonuçlar veriyor.
Oyun bağımlıları ne kadar fazla sosyal hayata katılır ve çevresi tarafından saygı görmeye başlarsa o kadar kolay oyunlardan uzak durmaya başlıyor olacaktır.
Yukarıda oyun bağımlılığı nedir anlatmaya çalıştık.
